Posts in category: Spiritwali

Dan l-aħħar kont party ta’ birthday u min kien qed jiċċelebra għeluq sninu qal: “L-ikbar kontribut li għamilli t-tali kien meta qalli li jien tiġieġa.” Ħadd ma fehem mal-ewwel u l-kumment tat-tali għall-bidu, f’għajnejna, deher kemxejn dispreġjattiv, sakemm min kien qed jiċċelebra l-birthday spjega iktar fid-dettall. Il-frażi kompluta kienet li t-tali, li nzerta kien patri, qal lil din is-sinjura: “Jien irrid nagħmel minnek ajkla u int trid tibqagħli tiġieġa.” Hekk id-diskors ħa sens ieħor u kulħadd fehem kemm dan il-patri kellu għal qalbu li din il-persuna tikber. Żgur li tgħin lil xi ħadd biex jikber hija forma privileġġata ta’ mħabba. Ġesù fil-Vanġelu tal-lum jgħid lill-Appostli tiegħu li hu ħabbhom kif il-Missier ħabb lilu. Qed jitkellem dwar l-imħabba, kelma li lilna ġġenninna. Nieħdu n-nifs xħin nisimgħuha u ħafna drabi nsibuna nixxennqu għaliha.

Imma x’inhi l-imħabba? Ħafna drabi jkollna l-idea li l-imħabba hija biss kwistjoni ta’ tgħanniq, bews u viċinanza fiżika. Ovvjament dawn huma kollha sinjali ta’ mħabba, imma nafu wkoll li kultant jistgħu jkunu eżattament l-oppost ta’ dak li oriġinarjament suppost li jfissru. Ġuda l-Iskarjota lil Ġesù biesu, imma ħadd ma jista’ jgħid li f’dak il-mument li kien qed ibusu kien qed iħobbu! Kultant għandna l-idea li l-imħabba hija biss dawk is-sentimenti romantiċi li nisimgħu f’ħafna mil-love songs. Jiġrilna li nifhmu l-imħabba biss fl-ewwel stadji tan-namur. Nafu wkoll li anke f’dan il-mument l-imħabba tista’ ma tkunx fil-verità kollha tagħha, u jekk ma timmaturax issir biss ġirja sfrenata biex il-persuna li tħobbni timla l-vojt li nkun qed inġorr f’qalbi. Hawn min jaħseb li l-imħabba hija wkoll il-libertà konċessa lill-individwi biex jagħmlu dak kollu li jridu. Huwa d-diskors ta’ meta l-imħabba ma tiġix aċċettata bħala rigal imma meqjusa bħala dritt.

“Kif ħabbni Missieri hekk ħabbejtkom jien” (Ġw 15, 1), jgħid Ġesù. U kif ħabbhom Ġesù lid-dixxipli tiegħu? Il-Vanġelu ma jgħidx li qagħad il-ħin kollu jgħannaq fihom. Mela kif ħabbhom? Ġesù kien preżenti fil-ħajja tagħhom. Qabelxejn l-imħabba hija preżenza. Fuq id-dgħajsa, f’baħar imqalleb, Ġesù kien rieqed, imma kien hemm. L-imħabba hija dik il-preżenza ta’ xi ħadd li ma jsolvilekx il-problemi, imma waqt li qed iġġorrhom qiegħed hemm, miegħek. 

Ġesù ħabbhom billi kien kapaċi jismagħhom. Żgur li tiftakruh jisma’ dak li kien qed itaqqal qalb Nikodemu meta kien imur għandu billejl biex jiftaħ qalbu miegħu. Ġesù ħabb id-dixxipli tiegħu billi sfidahom jemmnu. Mhux dejjem kien ħelu magħhom. Darba minnhom insibuh jgħidilhom: “Kemm se ndum magħkom, kemm se ndum nissaportikom” (Mt 17, 17). Dak li kellu jgħidilhom, qalulhom, u dan ma jfissirx li ma kienx iħobbhom. 

Ġesù jħobbhom billi jħallihom liberi. Ma ridhomx ikkakkmati miegħu għax kieku kienu jkunu qegħdin miegħu għax jaqblilhom. Ma wegħedhomx l-ilma jiżfen biex jeħlu miegħu. Infatti kien hu li qalilhom: “Tridux tmorru intom ukoll” (Ġw 6, 67). Fil-Ġnien taż-Żebbuġ ra kif għamel u talab lis-suldati biex iħalluhom imorru. U hu baqa’ waħdu! U dik hija wkoll imħabba!

Ħabbhom billi ma ċappsilhomx id-dnub tagħhom ma’ wiċċhom. Kellu għal xiex itihom tgħajjira tajba hekk kif qam mill-imwiet, imma l-ewwel kliem li jlissen kien l-awgurju tas-sliem. Minkejja l-fraġilità evidenti tagħhom Ġesù jafdahom bil-Vanġelu. 

Verament minn tiġieġ għamilhom ajkli. 

U int lil min tħobb tħallih tiġieġa jew tgħinu jsir ajkla?

“Mingħajri ma tistgħu tagħmlu xejn” (Ġw 15, 5). Immaġina jiġi xi ħadd fuqek u jgħidlek: “Mingħajri ma tista’ tagħmel xejn.” Inti wisq probabbli f’qalbek jew b’vuċi li tinstema’ tgħidlu: “Sieħbi, int min taħseb li int?” Kważi għandek kull dritt tiġġudikah u tgħid li t-tali huwa mimli bih innifsu, li kibritlu rasu, li ma jafx x’inhu jgħid. Ngħiduha kif inhi mhux bilfors li jkollok tort f’dan il-ġudizzju. In-natura indipendenti tiegħek abbli malajr tirribella lejn xi ħadd li mal-ewwel daqqa t’għajn bħal donnu jrid jagħmlek dipendenti fuqu; irid jaħkmek.

Min qal din il-frażi kien żagħżugħ ta’ bejn wieħed u ieħor tlieta u tletin sena. Żagħżugħ li dar dejjem fl-istess kilometri ta’ art; li qatt ma baħħar, qatt ma siefer, li ma kienx sultan, li ma kellux flus, li ma kienx jiġri wara l-popolarità, li ma kellu setgħa fuq ħadd.

Allura x’jedd kellu li jiġi jgħidlek li mingħajru ma tista’ tagħmel xejn? 

L-unika preokkupazzjoni tiegħu kienet li inti tista’ (allaħares qatt) ma tagħmilx frott. Mhux inkwetat li int jista’ jkun li ma tinfaqax bil-flus, anqas mhu jinkwieta li int tista’ ma tkunx popolari. L-inkwiet tiegħu mhux li int ikollok is-setgħa fuq xi ħadd, u anqas li tagħmel konkwisti kbar. Mhux l-inkwiet tiegħu li int ma tiksibx suċċess jew li ma tkunx effiċjenti daqskemm id-dinja tridek li tkun effiċjenti. L-inkwiet tiegħu hu li int ma tagħmilx frott. Infatti jgħid: “Jiena d-dielja vera u missieri l-bidwi. Kull fergħa fija li ma tagħmilx frott jaqtagħha; u kull waħda li tagħmel il-frott jiżborha u jnaddafha, biex tagħmel frott aktar” (Ġw 15, 1-2). U jkompli: “Din hi l-glorja ta’ missieri, li intom tagħmlu ħafna frott, u tkunu dixxipli tiegħi” (Ġw 15, 8). Jixtieqek tikber, tisbieħ u tagħmel il-frott.

U x’inhu dan il-frott?

Wieħed mill-ikbar ħbieb tiegħu stqarr li l-frott tal-Ispirtu huma dawn li ġejjin: “L-imħabba, l-hena, is-sliem, is-sabar, il-ħniena, it-tieba, il-fidi, il-ħlewwa, ir-rażan” (Gal 5, 22-23). Mentri, ikompli l-appostlu li: “L-għemejjel tal-ġisem huma magħrufa: żina, faħx, nuqqas ta’ rażan, idolatrija, seħer, mibegħda, ġlied, għira, korla, ambizzjoni, firda, partiti, invidja, sokor, tbaħrid, u ħwejjeġ bħal dawn” (Gal 5, 19-21).

Tifhem li l-ewwel tip ta’ frott jagħmluk ħieles; mentri t-tieni tip ta’ frott huma kollha ħwejjeġ li fil-verità, anke jekk fil-bidu jidher bil-kontra, joħonqulek il-libertà. Il-bniedem tassew ħieles huwa dak li kapaċi jirreżisti r-rabja, kapaċi ma jifridx, ma jgħirx. Li tagħmel l-għemejjel tal-ġisem huwa ħafna iktar faċli, imma hemm prezz xi tħallas; il-bejgħ tal-libertà tiegħek.

Ikompli d-dixxiplu tiegħu: “Kristu ħelisna biex ngħixu ta’ nies ħielsa. Żommu sħiħ, u terġgħux tmiddu għonqkom għall-madmad tal-jasar” (Gal 5, 1).

Huwa ovvju li ma tistax tikseb il-frott tal-Ispirtu bil-ħila tiegħek biss. Is-self- healing waħdu ma jeżistix, huwa permezz tal-istess Spirtu ta’ dak li qallek li mingħajru ma tista’ tagħmel xejn li inti tista’ tikseb il-ħelsien veru.

Kif tarmi lilU; miegħu tarmi l-libertà tiegħek ukoll. Għalhekk dik li fil-bidu dehret bħala dipendenza jew ħakma, issa ssir għajn ta’ ħelsien, għax mingħajru u mingħajru biss ma tista’ tagħmel xejn. BiH tista’ tagħmel kollox, tibda ftit ftit tinħall minn kulma jżommok skjav u tieqaf tibża’ li titlef xi ħaġa għax ma jkollokx iktar x’titlef. Tieqaf tibża’ titkellem għax taf li b’li tgħid mhu ser titlef xejn għax fiH għandek kollox; u fid-dlam tkun fid-dawl, fil-biża’ tkun qawwi, fil-mard f’saħħtek, fil-ħabs liberu.

Tal-għaġeb dak li kiteb l-appostlu mill-ħabs ta’ Ruma qrib is-sena sittin: “Għalih jien qiegħed inbati sal-irbit tal-ktajjen bħallikieku għamilt xi delitt. Imma l-kelma ta’ Alla mhijiex marbuta” (2 Tim 2, 9).

Hija waħda mill-isbaħ xeni li għandna fil-Vanġelu din! Ir-ragħaj, proprjament mhux it-tajjeb, imma s-sabiħ! Kalos (sabiħ) insibu fil-Vanġelu (mhux agatos – tajjeb). Imma aħna drajna ngħidulu r-Ragħaj it-tajjeb! Allura, jekk naqblu nistgħu nsejħulu biż-żewġ aġġettivi f’daqqa, għax wara kollox hekk hu: Ragħaj sabiħ u tajjeb! 

U x’inhi s-sbuħija ta’ dan ir-ragħaj? Hija li jagħti ħajtu. F’dawn is-7 versi tal-Vanġelu li għadna kemm smajna nsibu ħames darbiet il-frażi: “Jagħti ħajtu jew nagħti ħajti.” Ġesù qed jagħmel paragun bejn ir-ragħaj il-mikri, li jipprova jsalva lil ħajtu, u r-ragħaj is-sabiħ li jagħti ħajtu. Il-mikri huwa r-ragħaj tal-kompromessi; li jagħmel dmiru sakemm ma jinqalax inkwiet, sakemm ma jkunx hemm sitwazzjonijiet tal-biża’, sakemm kollox sejjer sew u miexi fuq ir-rubini. Il-mikri huwa dak li qatt ma jieħu riskji għax kif inhu jinsab tajjeb. 

San Pietru, li fit-Testment il-Ġdid għandu żewġ ittri sbieħ ħafna, jitkellem ukoll fuq ir-ragħajja. Lil Ġesù jsejjaħlu r-Ragħaj il-Kbir! Jgħidilna hekk Pietru; f’silta li hija indirizzata lill-ewwel saċerdoti, dak iż-żmien imsejħa iktar presbiteri: 

“Irgħu l-merħla ta’ Alla fdata f’idejkom. Ħudu ħsiebha, mhux bilfors, imma minn qalbkom, kif irid Alla; mhux għall-qligħ baxx, imma bil-ħeġġa tal-imħabba; mhux bħallikieku taħkmu bil-qawwa fuq dawk li messewkom b’xortikom, imma billi tkunu eżempju tal-merħla. Imbagħad, meta jidher ir-Ragħaj il-Kbir, tiksbu l-kuruna tal-glorja minsuġa minn ward li ma jidbielx” (1 Pt, 5).

Pietru, hu li kellu jitgħallem mingħand Ġesù kif ikun ragħaj, jasal imbagħad jikteb x’inhuma l-kwalitajiet ta’ ragħaj. 

1. Il-merħla mhix tar-ragħaj imma hija fdata f’idejH. Il-merħla hija tar-Ragħaj il-Kbir. Allura din timlieh bir-responsabbiltà li tagħha jrid jagħti kont lir-Ragħaj il-Kbir. Ir-Ragħaj il-Kbir għandu fiduċja fir-Ragħaj iż-Żgħir imma din il-fiduċja trid tissarraf f’kura li r-ragħaj irid ikollu għall-merħla, infatti jgħid: “Ħudu ħsiebha, mhux bilfors, imma bil-qalb.”

2. San Pietru jgħid ukoll li min jieħu ħsieb il-merħla jrid jieħu ħsiebha mħeġġeġ mill-imħabba, u mhux għall-qligħ baxx. X’inhu l-qligħ baxx? Huwa meta r-ragħaj iservi l-merħla biex jieħu xi ħaġa minn fuq daharha. Il-qligħ baxx mhux bilfors flus imma jistgħu jkunu pjaċiri, sodisfazzjon affettiv, attenzjoni żejda, approvazzjoni, xi ħadd li jimxi warajh u jċapċaplu dejjem. Dan huwa wkoll qligħ baxx. Wara kollox, bl-ikbar rispett lejn dawk li għandhom il-professjoni ta’ ragħajja, fil-ħajja normali hekk isir. Ir-ragħaj lin-nagħġa jżoqqha, imantniha, imma biex fl-aħħar joħdilha s-suf, imbagħad joqtolha u jew isajjarha jew ibigħha. Ħeqq! Ir-ragħaj li jpenġilna Ġesù lin-nagħġa iktar jittrattaha ta’ ‘pet’ milli ta’ nagħġa li xi darba għad tispiċċa fil-borma. Ħafna drabi jista’ jkollna din it-tentazzjoni li nservu n-nies biex nieħdu xi ħaġa lura. 

3. San Pietru jitlobna wkoll biex inkunu ta’ eżempju għall-merħla. U kif inkunu ta’ eżempju? Billi nagħmlu l-konverżjoni li minn ragħajja nsiru ħaruf! X’taħwid! U forsi r-Ragħaj il-Kbir mhux hekk għamel? Hu li hu r-ragħaj sar il-ħaruf meħud għall-qatla. Kemm hi sabiħa hux? Imma kemm hi diffiċli! Kemm trid tiġġieled biex tingħata mingħajr tgergir, tħassib, interessi. Imma allura jagħmlilna kuraġġ il-parir li jagħtina l-Awtur tal-Ittra lil-Lhud li nsibu fit-Testment il-Ġdid: “Inżommu għajnejna merfugħa lejn Ġesù, li minnu tibda u fih tintemm il-fidi tagħna; hu li, flok l-hena li kellu quddiemu, qagħad għas-salib bla xejn ma qies l-għajb tiegħu” (Lh 12, 2). 

Inżommu għajnejna merfugħa lejn Ġesù! Xi ġmiel! Din sabiħa tafux. Hekk biss jista’ jkollna l-kuraġġ inkunu ragħajja ta’ vera! Jekk inħarsu lejn Ġesù, għax Ġesù sabiħ, Kalos għedna fil-bidu. Ġesù huwa ġmiel, anke fuq is-salib, anzi hemm huwa l-ikbar ġmiel għax hemm ta ħajtu għall-merħla. 

Illum, kif tafu, huwa Jum il-Vokazzjonijiet! Aħna llum irridu nitolbu għal iktar ragħajja ferħana! Tgħiduli għaliex mhux qaddisa, imma ferħana!? Għax il-qdusija hija vokazzjoni għall-ferħ. Il-Papa tafux kiteb ktieb sħiħ fuq il-qdusija u semmieh Gaudete et exultate – Ifirħu u thennew! Anke Ġesù, xi jsejħilna? “Henjin.” Mela llum nitolbu biex is-saċerdoti tagħna jkunu saċerdoti u patrijiet ferħana bil-vokazzjoni tagħhom. Darba kien hemm isqof qalilna: “Saċerdoti frustrati ma jagħmlux ġid; la għalihom infushom u lanqas għall-Knisja.” Nitolbu wkoll biex dan il-ferħ li ġġib magħha l-vokazzjoni Nisranija, reliġjuża u saċerdotali, tqanqal oħrajn li jwieġbu għas-sejħa li jagħtu ħajjithom għall-merħla.

Meta xi ħadd ikun f’relazzjoni li tkun qed timlielu ħajtu faċli tinduna. Il-persuna bħal donnha tinbidel. Il-wiċċ ta’ xi ħadd innamrat jitkellem waħdu; l-għajnejn jixegħlu u l-wiċċ bħal donnu jilma bid-dija. Żmien l-Għid li qed niċċelebraw huwa tassew stedina għall-ferħ. Kultant il-ferħ ta’ xi ħadd iqajjem stagħġib fl-oħrajn u kultant xi naqra għira wkoll. Forsi ġieli ġralkom li tiltaqa’ ma’ persuna ferħana u f’moħħok l-ewwel kliem li jgħaddi jkun: “Dan l-għaġeb kollu għalfejn.” Jista’ jkun li tgħir għall-persuna li tkun ferħana u jekk l-għira tkun xi naqra qawwija faċli li konxjament jew inkonxjament tara kif tagħmel biex tniżżel il-persuna minn fuq il-muntanja għar-realtà pragmatika nieqsa mill-ferħ.

Forsi nistgħu nlumu d-dixxipli li ma jaslux jemmnu f’Ġesù imma rridu niftakru li dan jagħmluh imqanqlin mill-ferħ. Toqgħod tajba l-espressjoni: “Iżda billi huma, fil-ferħ tagħhom, kienu għadhom ma ridux jemmnu” (Lq 24, 41). 

Ħafna drabi ninsew li l-ħajja Nisranija minkejja s-salib hija stedina għall-ferħ. Fil-Vanġelu l-istedina għall-ferħ hija kostanti: “Araw, qed inħabbrilkom ferħ kbir” (Lq 2, 10). Hekk insibu miktub fl-ewwel noti tal-Vanġelu ta’ San Luqa. Marija wkoll tgħid li: “kull nisel jibda jsejjaħli hienja” (Lq 2, 48). Eliżabbetta wkoll tesprimi li t-tarbija li kienet qed iġġorr fil-ġuf qabżet bil-ferħ (Lq 2, 43). L-istess Luqa jgħidilna li meta Ġesù laqa’ lura d-dixxipli tiegħu, wara li bagħathom għall-missjoni, tqanqal bil-ferħ mill-Ispirtu s-Santu (Lq 10, 21). Nimmaġina li meta qrabatu ħarġu biex iżommu lil Ġesù għax ħasbu li tilef moħħu dan għamluh għax Ġesù wera sinjali evidenti ta’ ferħ. Fl-Atti nsibu li proprju kien ferħ għad-dixxipli li jkunu ppersegwitati. Insibu dan il-pass meraviljuż ta’ reżistenza appostolika:

“Sejħu lill-Appostli quddiemhom, u, wara li tawhom is-swat, ordnawlhom li ma jitkellmux fuq l-isem ta’ Ġesù; imbagħad telquhom. Iżda huma ħarġu minn quddiem is-sinedriju ferħana talli ġew meqjusa bħala nies li jistħoqqilhom li jkunu mmaqdra minħabba l-isem ta’ Ġesù. U kuljum, fit-tempju u fi djarhom, kienu jgħallmu u jxandru bla waqfien li Ġesù huwa l-Messija” (Att 5, 41). 

Ġesù nnifsu meta jitkellem fuq il-persekuzzjoni jgħid: “Ifirħu u aqbżu bil-ferħ, għax ħlaskom kbir fi smewwiet” (Mt 5, 11). 

U aħna? Għaliex kultant inħossuna daqshekk ’il bogħod mill-ferħ? Għaliex kultant qisna għamilna biss mill-ħajja Nisranija sejħa għad-dwejjaq u d-delużjoni milli stedina għall-ferħ?

Jista’ jkun għax:

• Għadna ma ltqajniex ma’ Ġesù ħaj;

• Għadna kkonċentrati wisq fuq il-bżonnijiet tagħna;

• Għadna m’aċċettajniex l-umanità tagħna;

• Għadna wisq nippretendu li ħaddieħor iferraħna u ftit nagħmlu biex inferrħu lill-oħrajn;

• Qed infittxu sostituti għall-ferħ u mhux il-ferħ veru;

• Għadna wisq marbuta mal-proġetti tagħna u nsejna l-proġett ta’ Alla;

• Għandna wisq x’nagħmlu li mhux kapaċi nsibu mistrieħ fiH;

• Nibżgħu ninħelsu minn dak kollu li qed iżommna lsiera; 

• Għadna wisq marbuta mal-ħtija tad-dnub tagħna u ninsew li l-Ħniena ta’ Alla hija ferm ikbar mid-dnub tagħna;

• Nibżgħu li niġu ppersegwitati minħabba l-isem ta’ Ġesù.

Mhux b’kumbinazzjoni li Papa Franġisku fil-kitbiet tiegħu l-ħin kollu jsejħilna għall-ferħ. It-titli tal-komunikazzjonijiet il-kbar tal-Papa kollha jġorru l-ferħ fihom: Evangelii Gaudium, Amoris Laetizia u dan l-aħħar: Gaudete et exultate. 

Jalla llum ilkoll kemm aħna nindunaw li Alla jridna ferħana.

Meta kont fin-Novizzjat, niftakar kellna taraġ twil li mis-sular ta’ fuq kien jagħti għas-sagristija. Jien kont inħobb niġrih dat-taraġ u bi grazzja u ħniena t’Alla biss qatt ma tgerbibtu. Darba f’waħda mill-ġirjiet tiegħi, hekk kif dħalt fis-sagristija, kien hemm patri anzjan u qalli: “Minn fejn int?” Għedtlu, “Minn Malta!” Qalli, “U Malta għandkom xadini?” Għedtlu, “Le, xi waħda jew tnejn.” Qalli: “Mela int it-tielet waħda.” Għedtlu, “Għaliex?” Qalli, “Għax ix-xadini jiftħu l-bibien u ma jagħlquhomx.” Indunajt li kont ftaħt il-bieb u m’għalaqtux! Ftit wara miet! Imma qatt ma nsejtu u tgħallimt li bieb m’għandikx tħallih miftuħ! Almenu hekk dejjem għallmuna. 

Ġesù milli jidher il-bibien ma tantx kien iħobbhom; il-ġebla li kienet fuq il-qabar ma damx biex tajjarha min-nofs, u anke llum fil-Vanġelu, għal darba darbtejn naqraw li l-bibien kienu magħluqa imma hu jidħol xorta. Naqraw, “Fl-ewwel jum tal-ġimgħa, meta d-dixxipli kienu flimkien imbeżżgħa mil-Lhud, bil-bibien magħluqa,  ġie Ġesù u qagħad f’nofshom” (Ġw 20, 19). Il-Vanġelu jerġa’ jtenni l-istess frażi: “Tmint ijiem wara, id-dixxipli reġgħu kienu ġewwa, u Tumas magħhom. Il-bibien kienu magħluqa” (Ġw 20, 26). U għalfejn id-dixxipli kienu bil-bibien magħluqa? Minħabba l-biża’ mil-Lhud. 

Fi żmien il-pandemija għalaqna l-bibien u ħafna drabi konna nkellmu lill-maħbubin tagħna mill-gallariji. Għalaqna ħafna bibien u għamilnieh biex nibżgħu għalina nfusna u għal ta’ madwarna. Imma hemm bibien oħra li aħna nagħlqu u nagħlquhom għall-istess raġuni – il-biża’. 

Kemm-il darba għalaqna l-bibien ta’ qalbna għal dawk ta’ madwarna għax bżajna li dawk ta’ madwarna ser ikomplu jgħawru fil-feriti u l-weġgħat tagħna? 

Kemm-il darba għalaqna l-bibien ta’ qalbna għal dawk ta’ madwarna għax bżajna li jekk niftħulhom qalbna u nuruhom il-bżonn tagħna li nkunu maħbuba, minflok iħobbuna ser jisirqulna l-ftit imħabba li baqgħalna? 

Kemm-il darba għalaqna l-bibien ta’ qalbna lill-oħrajn għax bżajna minnhom għax b’xi mod differenti minna?

Kemm-il darba għalaqna l-bibien ta’ qalbna lil Alla għax jekk niftħulu qalbna abbli jbiddilna, u kif nafu aħna, u kif ser inkunu ma nafux? 

Kemm-il darba, u din l-iktar waħda iebsa, għalaqna l-bieb ta’ qalbna għalina nfusna, għax bżajna li nieħdu qatgħa b’dak li nsibu f’qalbna? 

Allura, x’ser jagħmel li aħna niftħu dawk il-bibien? Il-Ħniena. Jekk il-Vanġelu jgħidilna għal darba darbtejn li l-Bibien kienu magħluqa; għal tliet darbiet jgħidilna x’kienet il-Kelma ta’ Ġesù lid-dixxipli tiegħu: “Is-Sliem għalikom” (Ġw 20, 19, 26). Ġesù ma jidħolx għandhom bil-kundanna, bit-tgħajjir! Ma jaqbadx lil Pietru minn widintu u jgħidlu: “Biċċa ta’ beżżiegħ li int, ħrabt hux, coward, loser.” Imma jidħol u bil-ħniena kollha: “Il-paċi magħkom.” Anke jekk ġimgħa wara lil Tumas iwasslu għall-verità li kellu bżonn jara biex jemmen, it-tislima tibqa’ dejjem l-istess waħda: “Is-Sliem għalikom.” 

Kien jaf li kienu mbeżżgħa u kien jaf li kellhom bżonn jaffaċċjaw dawk il-biżgħat, infatti jsejjaħ fuqhom l-Ispirtu s-Santu. Anke aħna, bil-ħniena li l-Mulej juri magħna, nistgħu naffaċċjaw il-biżgħat li hemm fina. Fil-biża’ hemm trick ħelu! Jekk inti tiġri u taħrab mill-biża’, il-biża’ tibqa’ tixxala tiġri warajk. Iktar ma tarak tiġri, iktar tiġri warajk. Xħin taffaċċjaha, xħin tiqfilha, il-biża’ titlaq tiġri hi. Il-biża’ ma tiflaħx min jiqfilha. 

Il-Mulej bil-qawwa tal-ħniena tiegħu ma jbeżżagħniex, m’għandux kliem ta’ kundanna, jgħinna naffaċċjaw il-biżgħat tagħna, niftħu dawk il-bibien li minħabba l-biża’ huma msakkra, il-bibien ta’ qalbna. Jekk Alla kellu ħniena minni, min jien jien biex ma nħennx għalija nnifsi?

Min se jgerbibilna l-ġebla? Hekk smajna fil-Vanġelu li ġie mxandar lilna fil-Velja tal-Għid. Min jaf kemm-il darba staqsejna din il-mistoqsija! Nimmaġinaw din il-preokkupazzjoni ta’ dawn in-nisa. Il-Vanġelu jgħidilna b’mod li ma jħalli l-ebda dubju dwar din id-diffikultà: “Kienet ġebla kbira ħafna” (Mk 16, 4).

Jista’ jkun li f’ħajjitna hemm ġebla tqila ħafna u bl-ebda mod ma nafu kif ser inwarrbuha?  

Min se jgerbibilna l-ġebla? Meta ser tinfetaħ triq quddiemna u nimxu b’rasna mgħollija b’tama ċerta li ser jirnexxilna ngħixu ħielsa u ferħana? 

Min ser igerbibilna l-ġebla tal-mard, tal-infedeltà, tal-problemi finanzjarji, tad-dwejjaq u l-għeja? Min ser igerbibilna l-ġebla tar-rabja, tal-vizzju li ħakimna? Min ser igerbibilna l-ġebla tan-nuqqas ta’ mħabba? Min ser igerbeb il-ġebla li għandna bħala poplu, il-ġebla tal-preġudizzji, tal-partiti, tal-gost li donnu għandna f’demmna li nieħdu gost ninfirdu fuq kull ħaġa ta’ xejn, f’argumenti mimlija piki, imma mingħajr l-ebda ħjiel ta’ intelliġenza? 

Kemm ġebel f’ħajjitna! Min ser igerbibhom? 

Sabu l-ġebla mgerba u nħasdu. Iva, għax wara li jgħaddi s-Sibt, ix-xemx titla’. 

Il-ġebla titgerbeb jekk f’qalbek Alla xegħel ix-xewqa li tfewwaħ il-mewt. Dawn in-nisa kellhom xewqa waħda, li jidilku l-ġisem ta’ Ġesù bil-fwieħa. Dak il-ġest, li għal Marija oħt Lazzru, kien ġest familjari. Imma issa ġisem il-Mulej huwa mejjet, u f’moħħhom kellhom ċerta urġenza li jagħtu qima lill-ġisem mejjet ta’ Ġesù qabel ma jkun tard wisq. Ġa kienu tilfu ġurnata ħabba l-preskrizzjonijiet tal-liġi Lhudija li kienet tipprojbixxi li tidlek ġisem mejjet f’Jum is-Sibt u biex tgħaxxaq inzerta l-Għid tal-Lhud. 

Żgur li dan ma kienx ser ikun mument faċli. Li tidlek ġisem mejjet, mhux faċli aħseb u ara tidlek ġisem fraġellat. F’qalbhom kellhom ix-xewqa li jidilku l-ġisem ta’ Ġesù magħmul ferita waħda. F’qalbhom kellhom il-ferita tal-inġustizzja, tal-firda, ta’ aspettazzjonijiet delużi, imma l-attenzjoni tagħhom ma kinitx fuq il-feriti ta’ qalbhom imma fuq l-imħabba, li dak il-ġisem, anke jekk mejjet, kellu jittrażmetti f’qalbhom.

Imma Ġesù jaħsadhom! Kull darba li aħna jkollna f’qalbna li nfewħu fejn hemm il-mewt, li nidilku bil-fwieħa fejn hemm il-qerda, li mmorru ngħaġġlu nħobbu anke f’qabar, il-ġebla titgerbeb.

Allura tajjeb insaqsi, fejn il-Mulej qed jistedinni nidlek bil-fwejjaħ? Liema ċirkustanzi f’ħajti li dejjem rajthom bħala mewt, diżappunt, delużjoni, kif jien imsejjaħ nidlikhom bil-fwieħa? Inħalli l-weġgħat tiegħi, jagħlqu kollox ġo qabar? Fejn il-Mulej qed jistedinni nitbissem, fejn dejjem inħares b’ħarsa mqita? Fejn il-Mulej qed jistedinni ngħid kelma ta’ ħlewwa fejn is-soltu dejjem neqred u ngerger? Liema hi dik is-sitwazzjoni, abbli immaġinarja li twerwirni, lest inħares lejha bi ħlewwa u nidlikha bil-fwieħa? Nista’ nħares b’ġenerożità lejn dik is-sitwazzjoni li tant nibża’ li teħodli xi ħaġa? X’għadni ma aċċettajtx f’ħajti? X’qed nibża’ li nitlef? 

Dan hu l-qawmien! Ġesù lest jerġa’ jiltaqa’ miegħek il-Galilija. Hemm fejn beda kollox, fejn ma kienx hemm dell ta’ tradiment, dell ta’ min hu l-ikbar, tan-nuqqas ta’ fidi, fejn kollox kien entużjażmu ta’ “Sibna l-Messija” (Ġw 1, 41). Kien hemm bżonn ukoll li jiġri dan kollu biex dawk ta’ miegħu jaslu jemmnu li l-fedeltà tal-Mulej tibqa’ għal dejjem.

Illum qed niċċelebraw l-Għid tal-Mulej, u fih qed niċċelebraw l-Għid tagħna. Is-salib m’għandux l-aħħar kelma, il-qawmien għandu l-aħħar waħda.

Kien għad baqa’ jumejn għall-Għid u f’jumejn il-qassisin il-kbar u l-Kittieba, f’għaġla għamja, riedu jħejju kumplott kif jeliminaw lil Ġesù. Impressjonanti li qagħdu attenti li ma jneħħuhx fil-festa li ma tmurx tqum xi rewwixta! Ma ridux iħassru festi, imma jeqirdu lil Ġesù riedu u ma kellhomx żmien x’jitilfu. 

Il-mara bil-vażett tal-alabastru wkoll kellha l-għaġla. Il-ħeffa, li mingħajr ma taħsibha, tidħol f’baħar miżgħud klieb il-baħar, u tpoġġi fil-prattika l-ħsibijiet ta’ moħħha u qalbha u xxerred iż-żejt ifuħ ta’ ward safi fuq ras il-Mulej. 

Il-mistednin ta’ Xmun l-imġiddem kellhom l-għaġla li jeħduha magħha, jiġġudikawha ħalja. Kellhom l-għaġla jfittxu skuża l-għala dan l-istagħġib tagħhom, il-għala ħadu skandlu u ġabu skuża bil-foqra. 

L-Imgħallem ukoll kellu l-għaġla li jiddefendiha u li jagħti ġustifikazzjoni għall-aġir ta’ ħniena u mħabba li kienet uriet miegħu. Dak li għamlet il-mara għal Ġesù huwa Vanġelu, infatti jistqarr li kull fejn tixxandar il-Bxara t-Tajba, dan jingħad ukoll b’tifkira tagħha. U hekk seħħ tassew. L-Evanġelisti Mattew, Mark u Ġwanni jpoġġu dan ir-rakkont fil-bidu tar-rakkonti tal-passjoni tagħhom. 

Min jaf il-Mulej fuq is-salib b’xagħru mgħakkar bid-demm ftakarx fil-ġest ta’ din il-mara li dellkitlu rasu bil-fwieħa? L-awtur tar-raba’ Vanġelu jgħidilna li din il-mara dellkitlu riġlejh. Min jaf ftakarx fuq is-salib, b’riġlejh imwaħħlin mal-għuda, fil-ġest tal-mara minn Betanja? Min jaf il-ġest tal-ħasil ta’ riġlejn id-dixxipli tiegħu kellux dan il-ġest f’moħħu?

F’din is-silta niltaqgħu ma’ nies mgħaġġlin; min iħobb u min biex jobgħod. Żgur li l-Mulej kellu l-għaġla li jwettaq ir-rieda tal-Missier. F’Kapitlu 12 tal-Vanġelu skont San Luqa nsibu l-kliem qawwi ta’ Ġesù dwar l-għaġla li kellu li fih iseħħ ir-rieda tal-Missier: “Nar ġejt inqabbad fuq l-art u kemm nixtieq li qabad” (Lq 12, 49). 

U int u jien x’inhi l-għaġla li tikkaratterizzana? 

Hija l-għaġla tal-ġudizzju li nfajru bl-addoċċ fuq kull min jagħmel xi ħaġa li taħsadna, li tħawwadna, li ddaħħalna f’dubju, li tisfida ċ-ċertezzi tagħna? Għandna l-għaġla li nsibu skuża għall-ġudizzji mgħaġġlin tagħna? Fl-aħħar mill-aħħar xi nkunu qed niddefendu meta ngħaġġlu biex insibu l-ġustifikazzjonijiet għall-ġudizzji tagħna? Ma ninsewx li l-biża’ tagħmilna dejjem iktar riġidi. 

Għandna l-għaġla biex nippruvaw nifhmu? U biex nifhmu l-għaġla li jrid ikollna hi biex nisktu u nosservaw. Nitgħallmu nwaqqfu moħħna mill-bżonn li jtajjar minn quddiemu dak kollu li b’xi mod jista’ jħawdu. L-għaġla biex tifhem u tagħder trid tieħu l-forma li tieqaf, il-prontezza li ma toħroġx mill-ewwel iċ-ċertezzi tiegħek u tiddefendihom. Jekk tagħmel hekk ma tkunx qed tiddefendi l-verità ħlief ’il dik li weħilt magħha, li mingħajrha abbli tħossok vulnerabbli. 

Jagħtina l-Mulej li f’dawn il-jiem qaddisa nifhmu kemm Alla tagħna fuq is-salib ikisser l-iskemi mentali tagħna. Hu s-Samaritan it-tajjeb li ma kienx marbut mal-liġi bħall-qassis u l-levita, u bħal din il-mara jħalli li l-unika liġi li tmexxih tkun l-imħabba. Nieqfu quddiem il-passjoni tal-Mulej u ngħaġġlu li nħobbuh biex nhar il-Ġimgħa l-bewsa li nagħtu lill-Kurċifiss tkun radd ta’ ħajr għal-libertà li nissilna fiha bil-mewt u l-qawmien tiegħu.

Ġieli ġratilkom li tmorru taraw lil xi ħadd marid u jġibilkom ħniena bl-istat li fih ikun jinsab. Naħseb li lkoll kellna din l-esperjenza li naraw lil xi ħadd li nkunu nħobbu qed ibati u qalbna tingħafas bil-ħniena. Madanakollu forsi ftit nindunaw li f’dak il-ħin tkun qed tintwera ħniena magħna. Kif? F’dak il-mument li jien tiġini ħniena minn xi ħadd li jkun qed ibati, tkun qed tintwera ħniena miegħi. Min ikun marid ikun qed jifdini mill-egoiżmu tiegħi, ikun qed jifdini mill-bżonn li nħares biss lejn il-bżonnijiet tiegħi, ikun qed joħroġni minni nnifsi biex jgħinni nuri ħniena. Inkun qed ninfeda mid-dnub tiegħi li naħseb biss fija nnifsi.

San Franġisk t’Assisi jista’ jgħinna nifhmu dan b’mod sempliċi. Nafu li l-konverżjoni ta’ San Franġisk, iġifieri l-mument li ħareġ ’il barra u waqaf jadura lilu nnifsu hija l-laqgħa tiegħu mal-lebbruż. Franġisk issa ma jiltaqax iktar mal-fqir li ma jista’ jagħtih xejn imma jiltaqa’ ma’ lebbruż li jista’ jagħtih biss il-marda tiegħu. U lilu jbus! Fehem li jista’ jirċievi ħafna meta l-ieħor ma jista’ jagħtih xejn anzi jista’ jagħmillu l-ħsara. Huwa f’dan il-mument li Franġisk neża’ minn kollox! Dak il-lebbruż seta’ jagħtih xi marda, imma araw x’tah. “Dak li qabel għalija kien morr inbidel għalija fi ħlewwa tar-ruħ u l-ġisem” (Kitbiet, Testment ta’ San Franġisk, v. 3). Hekk jikteb fit-Testment tiegħu. Proprju San Franġisk għamel ħniena mal-lebbruż, imma fil-verità huwa l-lebbruż li għamel ħniena ma’ San Franġisk.

U proprju għalhekk li issa jista’ jikkontempla l-Kurċifiss li għalkemm id-dehra tiegħu ġġiblek ħniena ġaladarba “ma kien fih ebda sura biex inħarsu lejh jew ġmiel biex nitgħaxxqu bih” (Is 53, 2), imma huwa Hu li f’dik il-kruha qed jagħmel ħniena miegħu. Għax Franġisk issa ma jħarisx lejn il-kruha tas-salib, tad-dnub, imma lejn l-imħabba li wasslitu jsir kruha mdendla ma’ għuda minħabba li “Dak li ma kienx dnub, Alla għamlu dnub għalina” (2 Kor 5, 20).

Huwa b’dan il-mod li Ġesù jiġbed lill-bnedmin kollha lejh meta jintrefa’ ’l fuq! Huwa l-Kurċifiss bil-kruha tiegħu, li waqt li jġiblek ħniena jagħmel ħniena miegħek. Huwa dan il-Kurċifiss li jfejjaq. Meta ninduna li Alla ma jarax id-dnub fija imma l-fedeltà ta’ ibnu msallab għalija. Meta ninduna li Ġesù ma ssallabx biex ibiddel l-idea ta’ Alla dwari, imma biex bil-fedeltà tiegħu jien nibdel l-idea żbaljata li kelli ta’ Alla, jien infiq.

Huwa dan biss li jfejjaqni – ħarsa ta’ ħniena. Ħarsa ta’ ħniena fuqi nnifsi, ħarsa ta’ ħniena lejn id-dnub tiegħi, ħarsa ta’ ħniena lejn id-dnub tal-oħrajn. U dan kollu huwa don! Kollox b’xejn! Il-ġest ta’ Ġesù fuq is-salib isir fi gratwità totali. Dik hi l-ħniena. Papa Franġisku fil-ktieb L-isem ta’ Alla huwa ħniena  jirrakkonta l-istorja ta’ waħda mara li marret titlob ħniena lil wieħed sultan għal binha. Is-sultan iweġibha: “Imma ma jistħoqqlux.” Il-mara twieġbu: “Proprju għalhekk qed nitolbok il-ħniena għax ma jistħoqqlux.” L-istess Papa jgħidilna li l-ħniena tmur tarġa ’l fuq mill-ġustizzja umana. Il-ħniena ta’ Alla tiskandalizzana, kif tiskandalizzana l-Ħniena ta’ Ġesù fil-Vanġelu. Hija don tiegħu kif jgħid l-istess San Franġisk: “Meta kont għadni fi dnub, il-Mulej tani l-grazzja li nibda nagħmel penitenza b’dan il-mod…” (Kitbiet, Testment ta’ San Franġisk, v. 2).

Jekk din il-ħniena għadha tiskandalizzana, allura jista’ jagħti l-każ li aħna għadna nqisu ruħna wisq bħala bnedmin ġusti! Jekk nindunaw li aħna midinbin imma maħbuba nistgħu nlissnu mal-Griegi tal-Vanġelu: “Nixtiequ naraw lil Ġesù” (Ġw 12, 21). U mbagħad l-imħabba tfejjaqna u d-dawl jieħu post id-dlam, u nikkonvertu.