All posts by : cfiott

Dan l-aħħar kont qed naqra ktieb fuq il-bżonn li fil-ħajja nħallu spazju biex nagħmlu l-affarijiet li jagħtuna nifs, li jgħinuna noħolmu u li jagħtuna dak iċ-ċans li nieħdu ftit ħsieb tagħna nfusna, biex hekk inkunu nistgħu naqdu u nservu aħjar, inkella jiġri li fi ftit żmien ‘ninħarqu’ u l-frott ta’ xi burnout tajba jkun li la nkunu kapaċi nservu ’l Alla u lanqas lil ħutna l-bnedmin. Il-ktieb jippreżenta storja li mal-ewwel daqqa t’għajn tidher banali. Jippreżenta persunaġġ li sa minn ċkunitu jkollu x-xewqa li jitgħallem idoqq il-kitarra, però, minħabba ħafna impenji jipposponi din ix-xewqa għal età iktar matura; meta jikber jipposponi din ix-xewqa għal età iktar avvanzata, jibqa’ sejjer hekk sa ma jasal fuq dik l-imbierka sodda tal-mewt. Meta jsaqsuh jekk kienx kuntent b’ħajtu jwieġeb: ‘Dejjem xtaqt nitgħallem il-kitarra.’

Żgur li f’ħajjitna lkoll għadna xewqat li s’issa baqgħu fil-kexxun. L-istess ħaġa tista’ tiġrilna ma’ Alla. Iva, jista’ jiġrilna li nibqgħu nipposponu x-xewqa li nkunu ta’ Alla għax bħan-nies tal-parabbola ma nagħtux kas, immorru l-għalqa, immorru għan-negozju, u forsi wkoll lil min jistedinna nagħtu ftit ħin għal Alla nżebilħuh u ‘noqtluh’ minn ħajjitna.

Jiġru mumenti f’ħajjitna li, permezz ta’ ċirkustanzi sbieħ jew koroh, Alla jkun qed iħabbat fuq il-qalb tagħna biex jistedinna mmorru għall-festa tat-tieġ ta’ Ibnu. Jista’ jkun li tiltaqa’ ma’ persuna li turik il-ġmiel li tagħti ftit ħin lil Alla f’ħajtek; abbli tmur funeral u l-kliem tas-saċerdot jew il-kwalitajiet tal-persuna li tkun mietet inisslu fik ix-xewqa li tkun ftit aħjar; li tibda din l-avventura ma’ Alla. Kultant jiġri wkoll li tisma’ kelma, tara tbissima, xi ħadd jistiednek tibda tmur f’xi grupp ta’ formazzjoni u fik titnissel ix-xewqa għal ħajja iktar profonda, imma xħin toħroġ mill-knisja, xħin titlaq il-persuna li tkun tbissmittlek jew stednietek għall-grupp, terġa’ tinqabad fil-ġirja sfrenata tal-ħajja ta’ kuljum, tiltaqa’ mal-istess nies li jġennuk u x-xewqa tintefa minnufih. 

Jista’ jagħti l-każ ukoll li tagħmel l-ewwel pass biex tmur għall-festa tat-tieġ, imma ma timpenjax biex tagħmel it-tieni wieħed li tilbes il-libsa tat-tieġ. Fi żmien Ġesù, min imur għall-festa tat-tieġ, kien jingħata bħal mant li kien ifisser li hu qed jingħaqad mal-mistiedna l-oħra biex jifraħ magħhom. Kien hemm drabi fejn min kien jistieden kien jagħti wkoll lill-mistiedna fwejjaħ, kif ukoll post fejn joqgħod wara li tispiċċa l-festa tat-tieġ. Dan l-imsejken tal-parabbola lanqas jindenja ruħu jilqa’ dak li lilu kien qed jingħatalu b’xejn.

Kemm drabi ġralna l-istess lilna! Forsi jkollna xewqa żgħira li nibdlu l-istil tal-ħajja tagħna imma ma nagħmlux il-pass meħtieġ biex almenu naċċettaw il-grazzji li Alla jkun qed jibgħatilna. Niftakru, li kollox bi grazzja, li aħna ġejna salvati mhux bl-opri imma bi grazzja, imma l-grazzja tasal dejjem sal-bieb ta’ qalbna. Jekk naċċettawhiex jew le, jiddependi minna. Jekk naċċetawha, irridu nkunu lesti li nimxu, naħdmu, inħabirku. Alla tagħna mhux Alla tal-magics! Itik il-grazzja, imma dik il-grazzja titlob impenn, kultant impenn serju ħafna. Anke min ikkonverta f’sekonda, jaf li l-impenn biex iżomm dik il-konverżjoni ma kienx wieħed faċli u ħafna drabi kien jimplika fallimenti u waqgħat. Spiss jiġrilna li ħafna drabi nikkonċentraw fuq kemm ser tiswielna r-relazzjoni tagħna ma’ Alla imma ninsew kemm din ir-relazzjoni ser tibdilna f’persuni isbaħ, ħielsa u ferħana.

Kemm jiġrilna li nkunu komdi fid-dlam tagħna li nafu milli fid-dawl li ma nafux. Viktor Frankl, fil-ktieb tiegħu: Man’s search for meaning jirrakkonta l-esperjenza tiegħu f’kamp ta’ konċentrament fit-tieni gwerra dinjija. Fost affarijiet oħra jirrakkonta li meta ġew meħlusa minn dan il-kamp, kien hemm min li waqt li kien miexi ’l barra mill-bieb tal-kamp lejn il-libertà tant mixtieqa, ma felaħx għad-dawl tax-xemx u reġa’ lura lejn id-dlam tal-kamp. Ħasra, hux! Ara li qatt ma jseħħlu jiġrilna l-istess.

Ejjew ma nikkonċentrawx fuq kemm ser tiswielna li mmorru għall-festa tat-tieġ, imma fuq kemm ser nieħdu gost.

Intrabtu magħha u saru huma l-padruni. Għal darba oħra nsew min huma; li huma ma kinux is-sidien tal-għalqa, imma biss ħaddiema fl-għalqa tad-dwieli. Fil-kilba li kellhom li jirtu l-għalqa nsew ħafna affarijiet.

Insew kemm kien ħanin is-sid. Li l-għalqa tad-dwieli “tellgħalha ħajt tas-sejjieħ madwarha, ħaffer magħsar fiha, u bnielha torri.” (Mt 21, 33) Li kieku ftakru naqra b’liema attenzjoni ħa ħsieb l-għalqa tad-dwieli kieku malajr kienu jifhmu li la kien daqshekk qalbu tajba ma’ għalqa, daqshekk ieħor kien ser ikun qalbu tajba magħhom. Żgur li kien ser ikollhom sehem mill-frott tal-għalqa.

Insew li s-sid wera fiduċja kbira fihom li fdalhom l-għalqa għażiża tiegħu.

Insew li l-frott ma kienx tagħhom imma tas-sid.

Imsieken, saru padruni ta’ xi ħaġa li ma kinetx tagħhom. Intrabtu żżejjed magħha, mhux biex jieħdu ħsiebha, imma biex jieħdu xi ħaġa minnha.

Kemm jiġrilna hekk lilna! Alla jafdalna xi ħaġa u dik il-ħaġa nagħmluha tagħna. Ħafna drabi ma’ Alla hekk nirraġunaw. Għal kull ħaġa li jtina flok nirringrazzjawh ngħidulu: ‘Dik tiegħi!’ Nippretendu li nsiru padruni aħna, meta aħna biss kuraturi jew amministraturi. Ninsew li kollox huwa don! 

Kemm jiġrlilna li nintrabtu mal-affarijiet tiegħu u mhux miegħu! Kemm ninsew li Alla ma jrid joħdilna xejn! Żġur li f’dan il-mument li qed taqra  dan il-ħsieb qed taħseb f’xi ħaġa li int għamiltha ikbar minn Alla; qed taħseb f’xi ħaġa li ma timmaġinakx tgħix mingħajrha; qed taħseb f’xi ħaġa li tibża’ li Alla jista’ jeħodlok.

Imma Alla ma jrid jeħodlok xejn; irid biss jgħinek tifhem li dik il-ħaġa: persuna; storja; esperjenza; falliment; ferħa, tkun isbaħ meta tkun tiegħu milli meta tkun tiegħek.

F’waħda mill-isbaħ omeliji tiegħu Papa Benedettu XVI kien tkellem propju li Alla ma jrid jeħdilna xejn imma jagħtina kollox. Fil-bidu tal-ministeru tiegħu kien qal hekk Benedettu XVI.

Għalhekk illum, jien irrid, b’qawwa u b’konvinzjoni kbira, ngħid lilkom żgħażagħ, wara l-esperjenza ta’ ħajja personali twila: tibżgħux minn Kristu! Hu ma jeħdilkom xejn, imma jagħti kollox. Min jingħata Lilu, jirċievi għal mitt darba. Iva, iftħu, iftħu beraħ il-bibien għal Kristu – u jkollkom il-ħajja. (Benedettu XVI, Omelija fil-Bidu tal-Ministeru Petrin tal-Isqof ta’ Ruma, 24/04/2005)

Ejjew nemmnu li jekk is-sid jiġi għal frott lilna mhux ser iħallina b’idejna f’idejna!

“Aħna u huma!” Kemm għaddew snin u sekli biex anke fil-komunità ta’ Ġesù biex seħħilna nindunaw li m’hemmx ‘aħna’ u ‘huma’ imma ‘aħna biss’. Kemm-il darba kejjilna d-distanzi li jeżistu bejn dawk li jemmnu f’Ġesù u nsejna li fuq distanza waħda kellna nitfgħu l-qies: fuq dik li tifridna minn Ġesù Kristu? Kemm huwa sabiħ il-kliem ta’ Mosè fl-ewwel qari: “Jalla l-poplu tal-Mulej ikun kollu profeti, u jalla l-Mulej iqiegħed fuqhom l-ispirtu tiegħu!” (Nr 11, 29) Normalment aħna nibżgħu mill-‘huma’ għax naħsbu li ser jeħdulna xi ħaġa!

Imma normalment mhux dawk li huma differenti minna li jkunu ta’ periklu għalina, imma l-għadu tagħna, ix-xitan, li jidħol fil-qalb tagħna u jisirqilna dak li hu tagħna bi dritt – il-libertà tagħna. Ix-xitan huwa makakk u jwiegħdek li ser jagħtik kollox imma filwaqt li jagħtik kollox, jeħodlok kollox, għax jeħodlok dak li jagħmlek Iben Alla – il-ħelsien tiegħek. Makakk ix-xitan u jidħol fin fin sakemm jgħarraqlek ħajtek.

Forsi llum mhux faċli li titkellem fuqu għax jgħadduk b’xi ħadd tal-Medju Evu. Imma forsi mhux kulħadd għamel esperjenza ta’ kif jaħdem ix-xitan, meta wiegħdek l-ilma jiżfen u fl-aħħar mill-aħħar daħak f’wiċċek? Ix-xitan iwiegħed iva, u kapaċi jagħti wkoll imma dejjem hemm prezz xi tħallas: “Dawn kollha nagħtihom lilek jekk tinxteħet tadurani.” (Mt 4, 9). Anke lill-Iben t’Alla ttanta, aħseb u ara lilna!

Jaf fejn aħna dgħajfa u hemm jidħol inkiss inkiss. Jidħol meta l-iktar inkunu vulnerabbli u jilgħab bil-vulnerabilità tagħna. Isibna dgħajfa u jwegħidna l-eħfef triq biex neħilsu mit-toqol tagħna. Allura, arah jagħtik opportunitajiet li qatt ma ħsibt li ser ikollok imma kollha qerq. Jagħmik fuq il-konsegwenzi, u jgħaxxqek għal ħajtek. Giddieb ix-xitan u flok iwieżnek fi dgħufija tiegħek jagħmlek iktar skjav tagħha. Litteralment jieħdok minn ġot-taġen għal ġon-nar.

U Ġesù b’mod ftit esagerat jagħtina l-mediċina ta’ kif nistgħu ma nħalluhx jidħak bina! Ġesù jgħidilna, biex naqilgħu barra għajnejna, naqtgħu jdejna u riġlejna li jkunu għalina okkażjoni ta’ dnub. Ovvjament, allaħares naqraw din is-silta b’mod litterali għax kieku nkunu qed nagħmlu ħsara lilna nfusna li żgur mhix ir-rieda ta’ Alla. Mela x’qed jgħid il-Mulej?

L-għajnejn, ir-riġlejn u l-idejn huma l-organi li jħajruk, iressquk, u jagħtuk il-possibbiltà li tieħu xi ħaġa li mhix tiegħek. Inti b’għajnejk tara xi ħaġa li togħġbok, f’qalbek tixtieqha, b’riġlejk tersaq lejha u b’idejk teħodha. Allura xi rridu nagħmlu: naqilgħu għajnejna u naqtgħu jdejna u riġlejna? Le, imma tajjeb li naraw x’kienu l-passi li wassluna għad-dnub biex ma nerġgħux nirrepetuhom. Ħafna drabi aħna nserrħu rasna li Alla ħafrilna, immorru nqerru, noħorġu nodfa u allura naħsbu li l-istorja spiċċat hemm. L-istorja ma tkunx spiċċat hemm, tkun bdiet storja oħra. “Ix-xitan qisu ljun jgħajjat, ifittex lil min jibla’,” (1 Pt, 5,8) jgħid San Pietru. Hekk kif naħseb li sirt nadif tazza, jerġa’ jibda jserrep biex jiblagħni.

Imma nistgħu niqfulu. Nistgħu mmorru lura u naraw x’wassalna nagħmlu d-dnub. Nistgħu nieqfu lill-makakkerija tiegħu u nkunu makakki iktar minnu. Aħjar ftit xogħol qabel, u ma nħalluhx jgħaddina biż-żmien, milli ħafna biki wara!

Kieku din il-ġrajja seħħet illum, kieku dawn il-qaddejja kienu jispiċċaw imorru għand il-union. U ngħiduha kif inhi, mal-ewwel daqqa t’għajn ma ttihomx tort. Imma mhux tal-istess ħsieb huwa s-sid li joħroġ ifittex in-nies għax-xogħol. La hu qed jipprovdi x-xogħol, jieħu d-dritt tiegħu li jħallas kif jixtieq. Fih ma nsibux għelt għax żamm il-kelma li fl-aħħar tal-ġurnata jħallas b’dinar.

Imma din il-ħaġa xejn m’għoġbithom lill-ħaddiema li ħadmu ġurnata sħiħa. Pretendew iktar. Imsieken, insew li kien propju dak is-sid ta’ qalb tajba li ħelishom mill-qagħad; kien hu li tahom il-grazzja tax-xogħol. Issa li ħadmu tul il-jum bdew jaħsbu li l-opportunità li jaħdmu kienet mertu tagħhom. Insew li kieku ma kienx għas-sid kienu jispiċċaw jittantaw x-xemx għaddejja l-ġurnata kollha. Insew li s-sid kien raġel li jżomm il-kelma, għax daqs kemm ftiehem magħhom, daqshekk tahom. Ġralhom hekk għax ikkonċentraw fuq dak li ġie mogħti lil ħaddieħor, raw li kien iżjed u nsew il-grazzja li ngħatat lilhom.

Kemm jista’ jiġrilna hekk lilna? Kemm naqgħu fl-iżball li naħsbu li Alla jirraġuna eżattament kif nirraġunaw aħna? Bil-lenti tagħna faċli nakkużaw lis-sid bħala inġust jew diskriminatorju, u jaħarbilna l-fatt li s-sid huwa biss qalbu tajba. Kemm drabi ngħidu li Alla inġust, meta missna ngħidu li hu qalbu tajba? Il-ġustizzja tal-bniedem hija tarġa għolja fl-umanizzazzjoni tal-umanità imma mhix l-ogħla triq. Alla jindika ingredjent ieħor biex il-ġustizzja umana tersaq lejn il-perfezzjoni – il-ħniena.

Mill-banda l-oħra kemm drabi jiġrilna li aħna rridu li tintwera ħniena magħna u ngħiru għall-ħniena li tintwera ma’ ħutna? Kemm jista’ jiġrilna li għax issa ilna ngawdu mil-laqgħa ma’ Ġesù naraw lil min għadu jibda bħala inqas minna? Kemm jiġrilna li nostakolaw lil min għadu kif jibda: ‘Mhux ser jgħallem lilna?’ jew ‘Dak twieled ilbieraħ.’

Jiġrilna  wkoll li naħsbu li s-suċċessi tagħna huma biss frott tal-isforzi tagħna u ninsew li qabel kollox kien hemm il-grazzja t’Alla, anzi nippretendu li ħaddieħor jasal fejn wasalna aħna bir-rieda u l-isforzi tiegħu biss u arana noħolqu pressjoni żejda fuq min ikun.  Kull meta naħsbu li aħna l-awturi tas-suċċessi tagħna nkunu qed nippreparaw ruħna għall-falliment, għax nkunu nsejna li aħna la aħna sid l-għalqa u lanqas qed nipprovdu x-xogħol.

Allura ejjew nitolbu lil Sid il-ħsad jibqa’ hu is-Sid. Alla kapaċi jumiljana meta noħdulu l-għalqa, propju biex ifakkarna li jekk qed naħdmu għalih huwa biss bi grazzja tiegħu! Jalla fil-fond ta’ qalbna nkunu kapaċi ngħidu: “Aħna qaddejja battala, għamilna biss dak li kellna nagħmlu.” (Lq 7, 10)

Immaġinaw ftit li kieku Żakkew wara l-ikla tajba li kiel ma’ Ġesù ltaqa’ ma’ xi ħadd li kellu jtih xi ħaġa u ma ħafirlux. Immaġinaw ftit (li kontra kull loġika ta’ maħfra) Żakkew kien jerġa’ jispiċċa fuq is-siġra b’xi daqqa ta’ sieq!

Immaġinaw li kieku l-mara l-midinba tal-Vanġelu, li għax daħal għaliha Ġesù, frankat borġ ġebel wara l-maħfra li ta Ġesù, taqbad lir-raġel tagħha jitbissem lil xi mara oħra u tagħtih tgħajjira kif imiss. Ibqgħu ċerti li kieku dan kien iċempel minnufih jipprova jara minn fejn ser jikri trakk ġebel.

U nistgħu nibqgħu sejrin hekk bil-personaġġi kollha li ltaqgħu mal-ħniena ta’ Alla fil-Vanġelu. Minn min irċieva ħniena aħna nistennew ħniena, u dan huwa ovvju u naturali. Alla, kif jgħidilna Ġesù, jistenna l-istess minna. Jekk aħna tassew doqqna l-ħniena tiegħu, fid-dmir li din il-ħniena nwassluha lill-oħrajn. Jekk dan ma jsirx allura, wisq probabbli, għadna ma indunajniex kemm Alla kien ħanin magħna; jew għax mingħalina aħna nies ġusti, jew inkella għax tant aħna kkonċentrati fuqna nfusna, li l-offiżi tal-aħwa jnessuna li aħna wkoll ħatja.

Jista’ jkun ukoll li ma naħfrux għax qatt ma kellna bżonn doża qawwija ta’ ħniena għax sa fejn niftakru aħna qatt m’għamilna xi dnub kbir. Jekk inhu dan il-każ tajjeb niftakru li għadna fiċ-ċans li jkollna bżonnha, u jekk fil-fatt jiġri li niġu bżonnha, żgur li nkunu nixtiequ nirċievu ħniena u mhux ġudizzju.

Ir-raġel li lilu ġie maħfur ħafna, nesa mill-ewwel kemm kienet kbira l-ħniena li kienet murija lilu. Jista’ jkun li tant ħassu tajjeb mingħajr dejn, li issa ħassu ġust u jista’ jiġġudika lil ħaddieħor. L-istess jiġri lilna kull darba, li wara li niġu maħfura nħossuna ġusti. Papa Franġisku jgħid li hu jħossu midneb li Alla wera miegħu ħniena kbira. Lilna spiss jiġrilna li wara li niġu maħfura nibdew inħossuna ġusti, u hemm niżbaljaw bil-kbir! Kull darba li nħossuna ġusti, anke wara li nirċievu l-maħfra, inkunu qed inpoġġu l-pedament biex nerġgħu niżbaljaw, u b’mod ikbar. L-ideal jkun li aħna dejjem, anke wara li nirċievu l-maħfra, nibqgħu nħossuna midinbin li neħtieġu l-ħniena tiegħu. Midinbin maħfura, imma xorta midinbin. Min iħossu dejjem bżonn il-ħniena faċli jagħraf li anke l-oħrajn bħalu għandhom bżonn tal-ħniena.

San Pawl jgħidilna li Alla ħabbibna miegħu meta konna għadna għedewwa tiegħu. (Rm 5, 10) Hija din l-imħabba li trid issuqna. Fuq is-salib Ġesù wriena x’jistenna mid-dixxipli tiegħu. Huwa minnu li aħna m’aħniex Ġesù, kif normalment ngħidu biex niġġustuifikaw lilna nfusna. Huwa minnu li aħna dixxipli tiegħu, u preferibbilment id-dixxiplu jkun jixbah lill-Imgħallem tiegħu.

Wara kollox il-Mulej jridna naħfru mhux biss għax jaqbel lil min weġġagħna, mhux biss għax Ġesù jħossu iktar kburi bina, imma wkoll għax jaqbel lilna. Huwa biss min jaħfer li jinħeles. Min jaħfer ma jibqax imwaħħal mal-offiża li jkun irċieva. Ħafna drabi li l-ewwel naħsbu li l-ewwel irridu nfiqu mbagħad naħfru. Għall-kuntrarju l-maħfra huwa pass importanti fil-mixja lejn il-fejqan. Jiġifieri jaqblilna!

U bilħaqq tinsiex ukoll taħfer lilek innifsek!

Ngħixu f’dinja ta’ skandli, u f’dinja li donnha tieħu gost tisma’ b’xi skandlu ġdid! L-aħbarijiet jaħarqu huma jew dwar xi mewt, jew dwar xi diżastru naturali, jew inkella dwar xi żball li għamel xi ħadd u li qatt ma kellna ħjiel li seta’ jagħmlu. Ovvjament, kulħadd jixtieq li jkollu l-ikbar udjenza. L-iskandli joħolqu sensazzjoni, is-sensazzjoni toħloq l-udjenza, l-udjenza ġġib il-qligħ. Wara kollox kieku kif se żżomm fuq saqajha l-industrija tal-gossip. U anke aħna, fiċ-ċokon tagħna, nieħdu gost b’xi storja taħraq għax hekk ikollna fuq xiex niddiskutu għand tal-ħanut. B’hekk tinħoloq il-ħtieġa li d-dnub ta’ ħija jsir dominju pubbliku; xejn xejn jiżdiedu l-kummenti u l-likes fuq facebook. 

Hemm min min-naħa l-oħra meta jisma’ b’xi żball ta’ ħuh ġenwinament jinkwieta, u xi ftit jew wisq jitfixkel. Jisgħobbih li ħuh żbalja u fil-qiegħ ta’ qalbu jitħawwad. Għal min hu ġenwin, dan huwa normali u allaħares ma jkunx hekk. 

Ġesù ma jaħbix ir-realtà tad-dnub. Fl-ewwel komunità tiegħu kien hemm min għama wara l-flus u biegħu. Kien hemm min beża’ u ċaħdu. Ġesù jaf li d-dnub jeżisti, u kemm-il darba nsibuh inewwel idejh mimlija ħniena lejn min dineb, anke jekk id-dnub tiegħu kien wieħed pubbliku. 

Ġesù joffri soluzzjoni. Iktar milli titkaża b’ħuk jew b’oħtok li naqsu, Ġesù jipproponi li timxi ma’ ħutek li waqgħu f’mixja ta’ konverżjoni. Għandi dubji serji kemm il-ġudizzji, il-kundanni, it-tqassis, u l-kastigi qatt għenux lil xi ħadd jirriforma ruħu kompletament. Il-kastigi, jekk xejn jipproteġu lis-soċjetà min-nies li jistgħu jagħmlu l-ħsara, imma mhux dejjem jgħinu lil dak li jkun jerġa’ jsib lilu nnifsu u t-triq t-tajba. 

Bla ebda dubju dak li jidneb huwa persuna li għandha bżonn il-ħniena. Iktar milli nitkaża bid-dnub ta’ ħija iktar irrid infittex dak id-dnub x’qed jgħid dwari nnifsi, u rrid b’sinċerità nsaqsi: ‘Dan id-dnub x’qed jgħid dwar qalbi? Għaliex qed nitfixkel? Jista’ jkun li qed nimmaġina dinja fejn id-dnub ma jeżistix? Jista’ jkun li qed insir sid ta’ dinja immaġinarja fejn ħija jew oħti ma jistgħux jiżbaljaw?’ Hekk id-dnub tal-ieħor isir għalik eżami tal-kuxjenza dwar kemm int kapaċi tħobb! Id-dnub, f’kelma waħda, m’għandux ipoġġi f’rabja u taħwid il-qalb tiegħek. 

San Franġisk t’Assisi, f’sensiela 28 parir li huwa jagħti lill-patrijiet, li jissejħu twissijiet, f’waħda minnhom jixħet dawl fuq dak li qed ngħidu. Fi twissija numru 11 jikteb hekk: 

“Xejn ma għandu jnikket lill-qaddej ta’ Alla ħlief id-dnub.  U kien x’kien id-dnub li xi persuna tkun għamlet, jekk il-qaddej ta’ Alla jitħawwad u jirrabja minħabba f’hekk u mhux minħabba l-karità, ikun qed jiġma’ għalih innifsu teżor ta’ ħtija.” ( Rum 2:5) Dak il-qaddej ta’ Alla li xejn ma jġiegħlu jagħdab jew jitħawwad, jgħix ħajja tajba u bla xejn tiegħu. U hieni hu dak li ma jżomm xejn għalih innifsu, imma jagħti lil “Cesari dak li hu ta’ Cesari, u lil Alla dak li hu ta’ Alla.” (Mt 22:21)

San Franġisk jgħid li dak il-qaddej li xejn ma jġiegħlu jirrabja jew jitħawwad huwa patri fqir, jgħix bla xejn tiegħu. Tgħiduli kif fqir? Dak li ma jitħawwadx mhux marbut mal-idea li ħadd ma jista’ jiżbalja. Huwa ħieles mill-idea ħuh jew oħtu huma perfetti. Għalhekk huwa għalih normali li ħutu jiżbaljaw. Dan anke minħabba l-fatt li hu jaf ir-realtà tiegħu ta’ bniedem kapaċi għall-iżball. 

Fir-Regola tiegħu f’Kapitlu 7 jikteb xi ħaġa simili. 

“U joqogħdu attenti li ma jirrabbjawx, lanqas jitħawdu, minħabba d-dnub ta’ ħaddieħor, għaliex l-għadab u t-taħwid ifixklu l-karità kemm fihom u kemm fl-oħrajn.”

Dan għandu jkun l-atteġġjament li qed jipproponi Ġesù, li mqanqlin mill-karità nikkoreġu lil ħutna li waqgħu. Jekk ma jkunux iridu nħalluhom liberi li jagħżlu għalihom toroq anke ’l bogħod mill-ħajja, imma aħna nkunu sereni li ħabbejniehom, tant li flok ikkundanajniehom, ikkoreġejniehom. F’qalbna nkunu maħlulin mill-ħtija.

M’hemmx għalfejn induru wisq mal-lewża. Pietru jaqlagħha u bil-kbir. Ġesù jsejjaħ lil Pietru, l-ewwel Papa, ‘Xitan’. Qbadna miegħu miskin! U għalfejn isejjaħlu xitan? Għax qed jipprova jħawwad il-pjan ta’ Alla fuq Ġesù. X’kien il-pjan ta’ Alla fuq Ġesù? Imħabba li tfisser salib! Pietru kien qed ifixkel lil Ġesù milli jagħmel ir-rieda ta’ Alla, ma ridux jaċċetta s-salib. Anke Ġesù s-salib ħassu iebes, imma quddiem is-salib Ġesù jitlob talba perfetta: “Jekk jista’ jkun, Missier, ħa jitwarrab minni dan il-kalċi, imma mhux li rrid jien imma li trid int.” (Mt 26, 39)

X’talba! Kemm għadna bżonn nitolbuha. Ħafna drabi aħna nieqfu fuq l-ewwel biċċa tagħha. Is-salib ibeżżagħna, ma rriduhx, u dan huwa normali. Imma Ġesù ma jridniex normali, iridna bnedmin tal-Vanġelu. Kemm pjanijiet nagħmlu! U mbagħad jitfaċċa s-salib u jħarbtilna kollox. U hawn jidħol Ġesù mhux biex ineħħi s-salib imma biex iġorru magħna. Ara qatt naħsbu li jekk ma nfiqux, li jekk is-salib ma jitneħħiex; dan ikun għax Alla ma semagħniex jew għax tlabna ħażin. Il-fejqan huwa don, imma n-nisrani jmur ’l hemm mill-fejqan fiżiku, imur ’l hemm mill-eliminazzjoni tas-salib. In-nisrani ma jfittix it-tbatija, imma meta tiġi fuqu jħaddanha bil-ferħ. Mhux faċli, tafux! Faċli tgħidha, jew tiktibha. Niftakarni ngħid darba lil waħda mara żagħżugħa li kienet qed tiġġieled il-mard: ‘Jalla meta tiġi fuqi, xi ħaġa bħal dik li qed tiġġieled int, ikolli imqar nofs l-ispirtu li għandek int.’ ‘Għandi fiduċja kbira u mingħajr kundizzjoni f’Alla,’ niftakarha tgħidli.

X’qawwa għandha t-talba ta’ Ġesù: “Ikun li trid int.” Kemm teħilsek! Kemm tilliberak! Kemm jiġrilna li aħna rridu biss li tgħaddi tagħna; irridu biss l-imħabbiet tagħna; irridu biss is-suċċess, imma kemm aħna msieken meta ninsew li ħajjitna mhix tagħna, hija biss mislufa lilna. Kemm niġġieldu kontra r-riħ, meta niġġieldu s-salib. Nafu, niġġieldu r-riħ huwa biss ħela ta’ enerġija u daqqiet fil-vojt.

Waħda mill-isbaħ grazzji li nistgħu nitolbu lill-Mulej hija dik li jagħmel minna xhieda, anke meta jżurna s-salib. Minn ħdan il-kurċifiss baqgħet ħierġa l-imħabba. Imsallab u jaħfer. Akkużat bil-qerq, imma minnu baqgħet ħierġa l-verità. Mifluġ taħt salib, imma minnu baqgħet ħierġa l-kompassjoni. Jaf li dak li kien qed jiġri ma kienx sewwa, u anqas Alla ma riedu, imma Alla għażel is-salib biex ikun risposta għall-ingratitudni tal-bnedmin. L-ingratitudni ssalvaha biss bl-imħabba; billi titlef ħajtek.

Iltqajt ma’ ħafna nies imġarrba, u minkejja li jibku, jibqgħu fil-paċi. Dawn huma dawk li jitkellmu jgħajtu dwar is-sens li hemm fit-tbatija. ‘Ħadd ma qalli li ġejt fid-dinja għal xi vaganza,’ qalli darba xi ħadd.

Iebes ħafna dal-kliem imma ejjew nemmnu tassew li fir-rieda ta’ Alla huwa s-sliem tagħna. Alla mhux ser jitkaża bina meta nonfħu, nibku, negħjew bis-salib fuq spallejna. Irid biss iweżinna. Le, ma jitkażax bina, anzi jrid ilaqqagħna ma’ nies li jgħaddu minn ħdejna, huma wkoll bis-salib fuq spallejhom u minkejja dan ikunu kapaċi jiftħu jdejhom u jħaddnuna. Hija grazzja li rridu nitolbu. Ġesù wegħidna li mhux ser jiċħadilna l-Ispirtu tiegħu jekk nitolbuhulu.

Erfa’ salibek u imxi warajh!

Tafu x’inhuma l-props, hux vera? Props huma dawk l-affarijiet li jkun hemm fuq il-palk biex joħolqu l-ambjent tax-xena. Ngħidu aħna jekk ix-xena ta’ reċta tirrikkjedi uffiċċju jintrama l-palk forma ta’ uffiċċju. Ċerti xeni huma faċli toħloqhom, għax huma simili għall-ħajja ta’ kuljum. Imma ngħidu aħna trid xena ta’ bosk, kif tagħmel? Żgur li mhux ser tmur taqta’ koċċ siġar u tpoġġihom fuq il-palk. Mhux sew u ma jiswiex. Ikollok taħdem xi ħaġa simili għal siġra. U jekk tkun trid toħloq ambjent li fih il-blat x’tagħmel? Normalment tuża l-ġablow, ittih forma ta’ blata u tiżbgħu b’kulur li jġibu qisu blat ta’ vera.

Pietru hekk kien. Kien blata tal-ġablow. Minn barra kien jidher qisu blata samma, minn ġewwa kien tal-ġablow. Itik l-impressjoni li jekk taħbat miegħu ser titkisser int, imma fil-verità jitkisser hu. Bosta drabi ma ġitux żewġ ma’ Ġesù! L-Imgħallem tah xi żewġ laqmijiet goffi: darba qallu xitan u darb’oħra qallu li kien bniedem ta’ fidi żgħira. Meta prova jiddefendih kisru, u meta prova jagħmilha tal-eroj u bi prużunzjoni kbira qal li hu kien lest imur il-ħabs miegħu, Ġesù ħabbarlu li kellu jiċħdu. Pietru huwa prużuntuż, fl-istess ħin sempliċi. Jixtieq juri li lil Ġesù jħobbu, imma kull darba jagħmel esperjenza tal-falliment tiegħu. Meta Ġesù jsaqsih għat-tielet darba jekk kienx iħobbu, Pietru jħoss għafsa ta’ qalb.

U Ġesù jibni l-knisja tiegħu fuq il-ġablow! Xi ġmiel dan Ġesù! Jibni mhux fuq il-qdusija tagħna, imma fuq dak li hu dgħajjef fina jibni fuq il-qdusija tiegħu. Għaddew is-snin, u ħafna drabi l-Knisja għadha tal-ġablow, madanakollu Alla biha għamel ħwejjeġ kbar. Dgħajfa, u kultant għajjiena imma drabi oħra qawwija, tħeġġeġ u tqabbad il-qlub. F’dawn is-sekli kien hemm drabi fejn kienet blata ta’ vera, drabi oħra dehret tal-ġablow, imma fejn l-aktar kienet dgħajfa l-iktar li ħarġet tilma bid-dija, għax hekk biss tifhem id-dgħufija tad-dgħajjef, meta tippreżenta ruħha dgħajfa u fraġli.

U Ġesù għadu l-istess. Għadu jibni fuq il-ġablow, biex juri li l-qawwa ġejja minnu u mhux minna, midinbin imsejkna. Biex juri l-qawwa tiegħu fl-aqwa tagħha sewwa sew fejn hemm id-dgħajjef u jsaħħaħ lil kull min hu nieqes mill-ħila biex ikun jista’ jixhed għalih.

Jien tal-ġablow. Forsi anke int tal-ġablow, mela nafu fejn hu postna… fil-Knisja! Rgħajja u poplu ħafna drabi nsibuna mimlija kontradizzjonijiet u fallimenti. Pietru bi żmien sar blata samma, blata li fuqha tista’ tibni, imma dan ħa ż-żmien. Biex issaħħaħ Pietru kellu jagħmel esperjenza tal-ħniena ta’ Ġesù. Sħabu l-evanġelisti qatt ma ħbew li l-mexxej tagħhom kellu bżonn jagħmel mixja ta’ maturità u tisfija tal-imħabba li kellu lejn Ġesù. Minkejja d-dewmien ta’ Pietru, Ġesù qatt ma qata’ qalbu minnu. Ċert li l-Mulej lanqas mhu ser jaqta’ qalbu mill-Knisja tiegħu. Anke inti li qed taqra taqtax qalbek mill-Knisja. Hija “qaddisa” mhux bl-opri tagħha imma għax min waqqafha huwa qaddis. Il-Knisja hija dik li tagħmel teżor mid-dgħufija tiegħek, u b’qalb ta’ omm tagħtik il-ħniena, għax hi wkoll kellha bżonn tiġi maħsula bid-demm ta’ Kristu. Taqtax qalbek, u ftakar li jekk Alla kapaċi jibqa’ jkun preżenti fil-Knisja tiegħu, minkejja l-fallimenti tagħha, kapaċi jibqa’ jgħammar fik bin-nuqqasijiet tiegħek. 

Ħaġa waħda hija meħtieġa biex nkomplu miexja: il-ħniena. 

Ġieli ġralkom li jkollkom ritratt u tkunu tridu ddaħħluh ġo frame? Ovvjament, iva! Ġieli ġralkom li tmorru tixtru frame u xħin taslu d-dar tindunaw li l-frame huwa kemxejn iżgħar mir-ritratt tal-familja? Ikollok żewġ għażliet: jew tbiddel il-frame jew taqta’ biċċa mir-ritratt biex dan jidħol tajjeb. Xħin tlesti l-operazzjoni delikata u ddawwar il-frame biex tara kif ġiet l-opra, tinduna li n-nannu ġie bla ras għax inzerta l-itwal wieħed!

Propju hekk jiġrilna ħafna drabi ma’ dawk in-nies li donnhom il-kapaċità li jġegħluk tistħi, anke jekk ta’ ġewwa! Forsi, mhux waħdi li jkollna mumenti f’ħajjitna li ċerti nies idejquna jew bl-atteġġjament arroganti tagħhom, jew għax aħna l-“puliti” nqisuhom baxxi, jew għax differenti minnha, jew għax esiġenti, jew għax f’għajnejna huma moralment ħżiena u nistgħu nkomplu nżidu mal-lista. Huwa normali li meta niltaqgħu ma’ nies li huma differenti minna nħossu ċerta distanza bejnhom u bejnna. Li mhux normali mhuwiex dak li nħossu, imma x’nagħmlu b’dak li nħossu. Li mhux normali li ntajrulhom rashom biex jidħlu fil-frame. 

Għad-dixxipli ta’ Ġesù kien normali li jiddejqu, li jħossuhom xi ftit jew wisq irritati b’mara tiġri warajhom; mara li ma tħaddanx l-istess twemmin tagħhom, f’art barranija, post kemxejn ostili għalihom u kkunsidrat pagan. Li ma kienx normali huwa li talbu lil Ġesù jeħles minnha. Għal mument Ġesù jidher li jtihom raġun. Imma bħal donnu Ġesù jrid jara sa fejn twassal il-perseveranza tagħha. Fl-aħħar il-Mulej, wara li donnu jaqtgħalha qalbha, jagħtiha dak li xtaqet, anzi jirrikonoxxi li kbira hija l-fidi tagħha.

Aħna wkoll, spiss jiġrilna li min hu differenti minna jbeżżagħna. Ma jkollniex il-kapaċità li naraw fih l-istess kwalitajiet li aħna nħaddnu. Nieqfu fuq id-differenzi! Id-dixxipli ta’ Ġesù ma rnexxilhomx jaraw il-kwalitajiet sbieħ li kellha din il-mara: il-fidi fl-Imgħallem, l-imħabba tagħha ta’ omm, il-perseveranza, id-diskrezzjoni kif twieġeb lil Ġesù, il-kuraġġ, id-determinazzjoni. Bejn id-dixxipli ta’ Ġesù u hi kien hemm ħafna affarijiet komuni, imma huma waqfu fuq id-differenzi.

Tajjeb li llum insaqsu: min huma n-nies li jbeżżgħuna u għaliex inħossuhom ta’ theddida għalina? Kapaċi naraw lil hemm mid-differenzi? Jista’ jkun li n-nies l-iktar differenti minna huma dawk li jgħixu magħna. Kif nġibu ruħna magħhom? Kemm kapaċi nidħlu fiż-żarbun tagħhom? Kemm kapaċi nosservaw il-kwalitajiet sbieħ li għandhom? Kemm kapaċi mmorru ’l hemm mill-ġeneralizzazzjonijiet stupidi li ħafna drabi nedhew fihom? Nafu li kliem bħal: “ħadd”, “kulħadd”, “dejjem”, “qatt” ma jeżistux?

Ħafna drabi naqgħu fit-tentazzjoni li rridu lil kulħadd jaħsibha bħalna, li rridu lil kulħadd joqgħod fil-frame li lestejnielu aħna, imma almenu f’din il-ħaġa ejjew naqtgħu qalbna. Inkella jiġri li nitkissru aħna b’xewqat irreali u nkissru lill-oħrajn għax ma jirnexxilhomx ikunu bħalna.

Ġesù jgħallimna li aħna rridu nkunu kapaċi li nimxu ma’ kulħadd fi triq. Ma nistgħux nistennew lill-oħrajn jaslu fejn wasalna aħna, imma rridu nibdew mill-bidu. Ġesù hekk għamel. Kien kapaċi jimxi ma’ kulħadd. L-unika problema li kellu kienet ma’ dawk li kienu jemmnu li ġa waslu. Il-paċenzja hija għodda mill-iktar siewja fl-Evanġelizzazzjoni. Ir-riġidità tkisser lil min hu riġidu, u lil min iseħħlu jagħmilha miegħu. Il-kapaċità hija iktar f’li ninbidel jien, biex ma’ min miexi miegħi jseħħlu jibda jħobb dak li nħobb jien u jagħraf il-valur tal-Aħbar it-Tajba ta’ Ġesù, il-Kristu.

Papa Franġisku, fid-diskors li għamel lill-parteċipanti tal-Kungress Internazzjonali tal-Katekisti, fis-27 ta’ Settembru 2013,  kien ċar ħafna dwar dan:

‘Alla hu kreattiv, mhux magħluq, u għalhekk li mhu qatt riġidu magħna. Alla mhux riġidu! Jilqagħna, jiġi jiltaqa’ magħna, jifhimna. Biex inkunu fidili, biex inkunu kreattivi, jeħtieġ inkunu kapaċi nibdlu. Inkunu nafu nibdlu. U għax għandi nibdel? Dan biex naddatta ruħi għaċ-ċirkustanzi li fihom irrid inħabbar il-Vanġelu. Biex nibqgħu ma’ Alla jeħtieġ inkunu nafu noħorġu. Ma nibżgħux noħorġu.’

Mela ħu paċenzja u ibdel il-frame.