All posts by : admin

Mhux faċli tifhem il-Misteru tat-Trinità. Aħna l-patrijiet fis-7.00 ta’ filgħodu nitolbu dak li jgħidulu l-Uffiċċju tal-Qari. Dan huwa magħmul minn tliet salmi u żewġ qari: wieħed mill-Bibbja u l-ieħor minn xi qaddis kbir tal-Knisja. Normalment it-tieni qari jkun meħud mill-kitbiet ta’ dawk li aħna nsejħu l-Missirijiet tal-Knisja li huma prinċipalment il-qaddisin tal-ewwel sekli tal-Knisja. Ġieli jaqbadni d-daħk meta għodu għodu nisma’: ‘Qari mid-diskorsi ta’ Santu Wistin fuq it-Trinità.’ Ngħiduha kif inhi Santu Wistin hu kittieb u mgħallem li nneħħilu l-kappell, imma fis-sebgħa ta’ filgħodu mhux dejjem tkun faċli tifhmu, l-iktar meta jitkellem fuq misteru hekk kbir bħalma hija t-Trinità. Idea! Issa nissuġerixxi li nibdew nitolbuh waranofshinar, almenu nkunu iktar f’sensina! 

Niftakar Ruma wkoll darba ġrat xi ħaġa ħelwa ħafna. Wieħed mill-patrijiet tagħna istruwit fit-teoloġija mqaddsa, darba ried jispjega lin-nies kif l-Iben huwa ġġenerat mill-Missier, u kif l-Ispirtu jiġi mill-imħabba ta’ bejn il-Missier u l-Iben. Biex tispjega dan kollu t-teoloġija tuża t-terminu “purċissjoni”. Hekk kif spiċċa l-prietka solenni tiegħu waħda mara anzjana marret fuqu u qaltlu: ‘Padre, meta hi l-purċissjoni u fi x’ħin?’ Tistgħu taħsbu kif baqa’ l-patri! 

Dan huwa kollu minnu. It-Trinità hija misteru u forsi vera wkoll li malli nsemmu t-Trinità moħħna bħal donnu jagħmel shutdown. Mill-ewwel xi ħaġa tgħidilna li dan huwa misteru kbir, u vera, u allura ma nistgħux nifhmuh. Imma mhux li nifhmu huwa importanti f’dan il-mument imma d-dinamiżmu li hemm f’dak kollu li jiġri fina li nemmnu, u x’relazzjoni għandna aħna  ma’ Alla wieħed fi tliet persuni. Bosta drabi ningannaw ruħna billi naħsbu li biex nemmnu jew ngħixu l-misteru rridu l-ewwel nifhmu, però l-loġika trid tkun bil-kontra. L-ewwel il-misteru trid tgħixu, imbagħad bil-mod tibda tifhmu, u jekk le, tibda almenu tinduna kif dan il-misteru qed ibiddillek ħajtek.

X’inhu dan id-dinamiżmu li jien nara interessanti ħafna? Ovvjament ħafna minna, fil-mixja spiritwali tagħna, nibdew billi nsiru nafu lil Ġesù. Il-Missier innifsu xtaq hekk. Fil-fatt l-ewwel insara kienu jibdew dejjem billi jħabbru lil Ġesù li twieled, bata, miet għalina u qam mill-mewt. Din normalment kienet tissejjaħ il-Kerygma. Anke l-magħmudija stess tfakkarna dan. Il-battisteri (il-post fejn nitgħammdu) tal-ewwel żminijiet tal-Knisja, juru propju din id-difna ta’ Ġesù fil-mewt u l-qawmien tiegħu għall-ħajja. Kienu jkunu qishom swimming pools żgħar li min kien jersaq lejn il-magħmudija, li normalment kien ikun adult, kien jinżel minn naħa u jitla’ min-naħa l-oħra biex juri li miet  Ġesù u miegħu qam għall-ħajja. Kienu jridu jfissru li miet il-bniedem il-qadim, il-bniedem tad-dnub u issa twieled bniedem ġdid, il-bniedem tal-grazzja. Imma ma ninsewx li l-magħmudija kienet, għada u tibqa’ ssir fl-Isem tal-Missier, tal-Iben u tal-Ispirtu s-Santu. U għaliex dan?

Għax id-doni ma jiqfux  f’Ġesù. Ġesù jurina wiċċ il-Missier. Araw naqra x’dinamiżmu sabiħ! Dak li wriena wiċċ Ibnu permezz tal-Inkarnazzjoni (sar bniedem u għammar fostna), iħalli lill-istess Ibnu jneħħi l-velu minn fuq wiċċ il-Missier u hekk aħna f’wiċċ Ġesù Kristu nkunu nistgħu nikkontemplaw wiċċ Alla. Il-missjoni ta’ Ġesù, kif tidher tant tajjeb fil-Vanġelu skont San Ġwann, hija dik li jurina l-Missier, missier li jħobbna u jridilna kull ġid. 

Waqt din il-mixja li tagħraf wiċċ il-Missier fl-Iben ikun hemm riskju li trid tagħmel kollox int, l-impressjoni li tista’ tasal waħdek li tiskopri lill- Missier. Bil-mod il-mod tibda tinduna li waħdek ma tasalx. Irid ikun l-Ispirtu, li għadna kif iċċelebrajnieh il-Ħadd li għadda, li bil-grazzja tiegħu, għajn ta’ ħajja jgħinek tasal.

U hekk tiskopri li Alla huwa wieħed u allura tgħid le għal kull alla falz f’ħajtek, għax Alla huwa wieħed. La x-xogħol, la l-flus, la l-karozza u l-ebda ħaġa ma tista’ tieħu post Alla. Infatti hemm ir-riskju li min għandu ħafna jaħseb li sar xi alla, imma jekk Alla huwa wieħed, kull ħaġa li tieħu postu hija alla falz! Idolu!

F’din il-mixja tiskopri wkoll li Alla huwa relazzjoni, komunità, relazzjoni bejn il-Missier, l-Iben u l-Ispirtu s-Santu. Alla huwa xirka ta’ mħabba u qed jistiednek tibni komunità ta’ mħabba f’kull ambjent li ssib ruħek fih. U allura ma tibqax temmen li l-fidi hija xi ħaġa tiegħek biss, imma hija l-fidi tal-komunità u allura hija xi ħaġa li inti mistenni taqsam mal-oħrajn. 

Il-mod kif tgħallimt ngħum jien, u li ma nissuġerih lil ħadd ma kienx xi wieħed feliċi. Niftakar kont Delimara u xi ħadd imbottani l-baħar. Kont għadni żgħir u niftakarni ngħajjat: ‘Mummy, Mummy.’ Issa ara ommi kif kienet ser tismagħni minn Ħal Qormi! Imma nsomma kull deni ħudu b’ġid. Minn dakinhar tgħallimt ngħum. Imbierek dak li imbottani l-baħar!

L-istess jagħmel l-Ispirtu s-Santu: jimbottak, jitfgħek il-baħar, u waqt li tkun qed titħabat fl-ilma titgħallem tgħum. Iva, jimbottak. Ma jħallikx tħares lejn il-baħar. Ma jħallikx titkellem fuq il-baħar, tgħid kemm hu sabiħ, kalm bħaż-żejt, jew inkella tilmenta għax il-baħar imqalleb, bħal dak li qallu huwa tort tiegħu għax imqalleb. L-Ispirtu jitfgħek tgħum. Jimbottak il-baħar.

Hekk ġralha Marija wara l-aħbar li kellha ssir omm. L-Ispirtu imbottaha u telqet tiġri lejn Għajn Karim, għand Eliżabetta li kellha sitt xhur tqala. Weħidha ma kinetx tkun kapaċi tmur! Imbottaha u mlieha bil-ferħ: “Ruħi tfaħħar il-kobor tal-Mulej u l-Ispirtu tiegħi jifraħ f’Alla s-Salvatur tiegħi.” (Lq 1, 46-47)

Hekk ġralu Ġesù qabel ma beda l-missjoni tiegħu. L-Ispirtu ħadu fid-deżert. Imbottah hemm biex jaffaċċja t-tentazzjonijiet, biex jirbaħ għalina. L-Ispirtu imbottah ukoll jifraħ għas-suċċess li kellhom id-dixxipli fil-missjoni: “F’dak l-istess ħin Ġesù tqanqal bil-ferħ mill-Ispirtu s-Santu u qal: ‘Infaħħrek, Missier, Sid is-sema u l-art, għax int dawn il-ħwejjeġ ħbejthom lil min għandu l-għerf u d-dehen u wrejthom liċ-ċkejknin’.” (Lq 10, 21)

X’għamlilhom lill-appostli fiċ-ċenaklu meta niżel fuqhom? Imbottahom ’il barra, biex bil-ferħ u bla biża’ jxandru l-Vanġelu. Weħidhom mingħajr l-Ispirtu tal-ħajja kienu jibqgħu magħluqin ġewwa, imwerwrin. U ferħu. Ferħu fl-Ispirtu anke meta kellhom il-baħar kontrihom: “Iżda huma ħarġu minn quddiem is-Sinedriju ferħana talli ġew meqjusa bħala nies li jistħoqqilhom li jkunu mmaqdra minħabba l-isem ta’ Ġesù. U kuljum, fit-tempju u fi djarhom, kienu jgħallmu u jxandru bla waqfien li Ġesù hu l-Messija.” (At 5, 41-42)

X’għamel l-Ispirtu lill-qaddisin? Jikteb San Franġisk fit-Testment tiegħu:

Meta jien kont għadni ngħix fid-dnub, id-dehra tal-imġiddmin kienet għalija wisq morra. U l-Mulej innifsu mexxieni f’nofshom, u jien wrejt ħniena magħhom. U wara li ħallejthom, dak li qabel deherli li kien morr, inbidel fi ħlewwa għar-ruħ u għall-ġisem. 

Jgħid hu stess li kien il-Mulej li imbottah f’nofshom. Waħdu ma kienx kapaċi jmur qalb il-lebbrużi.

Min kien dak li imbotta lil Dun Ġorġ Preca ġo nofs dawk iż-żgħażagħ li kienu jiltaqgħu fuq iz-zuntier tal-Knisja ta’ San Gejtanu? Min kien li imbotta lil Massimiljanu Kolbe biex jistaqsi jekk jistax imut flok missier ta’ familja fil-kamp tal-konċentrament? Min, jekk mhux l-Ispirtu?

Iva, ħallih jimbotta lilek ukoll. Ħallih jitfgħek il-baħar. Tibqax biss tħares lejn il-baħar, tikkumenta jekk hux sabiħ jew imqalleb. Ħallih jimbottak fil-baħar tal-Knisja, mhux biss tilmenta fuq il-Knisja. Ibda għum fiha, minn ġewwa sebbaħha bl-entużjażmu tiegħek għall-Vanġelu. Ħallih jimbottak fil-qalba tad-dinja biex tagħmel minnha post isbaħ. Ħallih jimbottak fil-qiegħ tiegħek innifsek ħalli ssib min int. Ħallih jiskomodak. Jekk int wieħed minn dawk li qed tgħix il-ħajja nisranija fil-kalma, xi ħaġa sejra smerċ. Kull meta tħossok insodisfatt, kull meta tixtieq iktar, għid li l-Ispirtu qed jaħdem. Anke jekk l-Ispirtu jġib paċi u ferħ imma ma jħallikx bi kwietek. L-Ispirtu huwa dinamiżmu: jaqilgħek minn fejn tkun biex bil-ferħ tmur ixxandar il-Vanġelu fejn qatt ma ħsibt li xxandru. 

Iva, ħallih jimbuttak … ħallih … tinduna li ħajtek ma tibqax monotona. L-Ispirtu kapaċi jagħmel mill-ħajja nisranija tiegħek avventura mill-iktar entużjażmanti. 

Fis-seba’ snin li kont ngħix barra minn Malta kienu ħafna drabi li kelli mmur l-ajruport. Matul is-snin l-esperjenzi tiegħi fl-ajruport inbiddlu mhux ftit. Niftakar li l-ewwel darba li tlaqt kemm tajt u qlajt bews, biki, ċapċip… insomma ħafna emozzjonijiet. Niftakar ukoll l-ewwel darba li ġejt lura. Kien hemm ukoll ħafna nies. Is-sentiment kien dak li ġejt lura d-dar. Id-dar għalija ma kinetx tfisser li ġejt art twelidi imma li sibt lil niesi, in-nies ta’ dari. Bil-mod il-mod però s-sitwazzjoni bdiet tinbidel. Wara l-ewwel ftit snin bdejt inħoss li n-nies ta’ dari ma baqgħux dawk biss li kienu jkunu qed jistennewni Malta, imma n-nies ukoll li ħallejt warajja. U allura bdejt inħoss li għandi żewġt idjar. Mhux l-ewwel darba li kont ninduna li l-ferħ li kien ikolli biex immur art twelidi kien jitħallat ukoll ma’ ftit niket li kien ser ikolli nħalli warajja nies, ħbieb, li issa kienu saru wkoll parti min-nies ta’ dari. Dan kien jiġri wkoll meta minn Ruma kont immur f’xi pajjiż ieħor għal xi prima messa ta’ xi wħud minn sħabi. Nistqarr li l-ferħ ma kienx ikun biss għax sejjer f’pajjiż ġdid, imma għax ser niltaqa’ ma’ xi wħud minn sħabi li magħhom għext u studjajt. Fi ftit kliem, dak li kien iferraħni ma kienx ikun il-post, imma r-relazzjonijiet. Fil-vann, fit-trejn jew fl-ajruplan, iktar ma kont naħseb fuq il-pajjiż il-ġdid li kont ser inżur, kont naħseb ma’ min kont ser niltaqa’!

Xi ħaġa hekk qed jgħid Ġesù llum. Anke Ġesù kellu arrival u departure. Ġie fid-dinja, u biex għamel hekk kellu jħalli lil ta’ daru. Ħalla lill-Missier, u ġie jgħammar f’familja ġdida. Però, illum qed niċċelebraw it-tluq ta’ Ġesù. Fejn mar Ġesù? Mar jiltaqa’ mal-Missier. Mhux il-post l-importanti imma r-relazzjoni li kienet issostnih dejjem, ir-relazzjoni ma’ Missieru. Kemm-il darba qal li kien sejjer għand il-Missier. Darba waħda qal dwar dan lid-dixxipli u dawn iddejqu għax kien ser iħallihom. Ġesù donnu ħa ftit għalih u qalilhom li flok jiddejqu jmisshom ferħu li sejjer għand Missieru.

U dan hu dak li qed niċċelebraw illum. Aħna lkoll kemm aħna xi darba għad ikollna tluq minn hawn. Il-biljett ġa lest, ġa maqtugħ, ġa mħallas. L-unika ħaġa hi li ma nafux eżatt meta ser jitlaq l-ajruplan, jew il-vapur… li tridu. Però, nafu li hemm xi ħadd li ser ikun il-port, jistenniena, jilqagħna, jgħannaqna miegħu. Il-vjaġġ jista’ jkun wieħed skomdu u diffiċli, però nafu li n-naħa l-oħra hemm xi ħadd jistenniena. Waqt dan il-vjaġġ ħaġa waħda hi essenzjali li nżommu f’moħħna ma’ min ser niltaqgħu, li ngħixu fil-fond din ir-relazzjoni, li nsiru midħla, ta’ ġewwa, il-maħbuba ta’ dak li qed jistenniena.

Il-ħajja tkun differenti ħafna, isbaħ meta nafu li hemm xi ħadd jistenniena. Nafu li minn issa stess nistgħu ngħixu din ir-relazzjoni. Nafu li minn issa nistgħu nħossu f’qalbna lil dak li qed jistenniena. Minn issa stess nistgħu ngħixu bħallikieku ġa ninsabu miegħu. U allura nieqfu nippretendu li aħna qatt mhu ser insiefru. Jista’ jiġri li ninsew li għandna niltaqgħu miegħu, anzi li propju dak huwa l-iskop ta’ ħajjitna. Nibdew naqilgħu għajnejna minn fuq is-sema u naħdmu biss biex inkunu komdi hawn fl-art, biex inkunu apprezzati, nitkarrbu għal ftit imħabba u ninsew li dan li hawn hawn isfel jgħaddi kollu. Kemm nies jgħixu daqslikieku xi ħadd tahom garanzija li m’għandhomx biljett tat-tluq. Jgħixu daqslikieku n-naħa l-oħra ma hemm ħadd jistenniehom! Meta nħarsu ’l fuq anke l-affarijiet t’hawn isfel jieħdu togħma itjeb.

Ejjew mela nħallu lill-Mulej jħeġġilna qalbna u jimliena bil-ferħ tiegħu. Ejjew nibdew ngħixu din ir-relazzjoni mal-Mulej. Ejjew nidħlu f’intimità miegħu.

Ġesù jafek u jħobbok. Ħallih iġennek bi mħabbtu. Hu biss kapaċi jwessa’ l-qalb żgħira tiegħek. Hemm lesti għalik ħwejjeġ kbar, ferħ bla qies, imħabba u ferħ tal-ġenn għal dejjem. Ejjew nieqfu ftit naħsbu fuq il-futur u nibdew naħsbu fuq l-eternità.

Waħda mill-isbaħ kwalitajiet ta’ Ġesù kienet dik li l-affarijiet kien jgħidhom kif inhuma. L-Imgħallem kien iħobbha l-verità u kienet xewqa tiegħu li d-dixxipli tiegħu jgħammru fiha. Għalhekk f’dan il-Vanġelu, li jagħmel parti mid-diskors aħħari ta’ Ġesù fl-aħħar ċena, hu jgħarraf lid-dixxipli li kellu jitlaq. B’xi mod il-Mulej ried iserrħilhom rashom, li anke jekk huma ma kinux ser jarawh fiżikament, dan ma kienx ifisser li ħalliehom. 

Madanakollu, nafu li l-appostli t-telfa ta’ Ġesù ġarrbuha bis-sħiħ, u kif! Beżgħu, tħawdu u tferrxu. Nimmaġinaw li anke meta tela’ s-sema xi ftit jew wisq in-nuqqas tiegħu ħassewh. 

Barra minn hekk, il-persekuzzjoni fl-ewwel komunitajiet insara żgur li kompliet ħawdet lid-dixxipli tiegħu. U Ġesù jindirizza dan is-sens ta’ telfa. Jaf li mhux faċli. Għalhekk jgħinhom jifhmu li għalkemm it-telfa hija kbira, għalkemm l-assenza tiegħu tinħass, imma issa kien jeħtieġ li jitgħallmu jħossu l-preżenza tiegħu b’mod differenti.

Għad-dixxipli ta’ Ġesù din kienet prova kbira. Kull meta Ġesù kien iħalli lid-dixxipli weħidhom kien jibżgħu. Niftakru meta ħalliehom weħidhom fid-dgħajsa, darba għax raqad u darba oħra għax kien fuq il-muntanja jitlob. Id-darbtejn beżgħu! Beżgħu wkoll meta Ġesù ġie arrestat. Insomma ma nitkażawx bihom. Kull meta aħna nħossuna weħidna l-istess nagħmlu: kull meta naħsbu li Alla nsiena, li Alla raqad, li ma jimpurtahx minna. Jista’ jiġrilna l-istess meta naħsbu li xi ħadd serqilna, ħbielna lil Ġesù. Inħossuna mbeżżgħin. Nibdew nibżgħu li xi ħadd ser jagħmlilna l-ħsara. L-appostli anke wara li raw lil Ġesù ħaj reġgħu spiċċaw fiċ-ċenaklu, maqfula, minħabba li beżgħu li issa ser jispiċċaw huma wkoll ma’ xi salib! 

Il-Mulej jaf li mingħarju ma nistgħu nagħmlu xejn. Jaf illi aħna malajr ninsew il-mumenti sbieħ miegħu, malajr ninsew il-kliem li jkun qalilna, anke jekk dak il-kliem kien irnexxielu għal ftit ħin iħeġġilna qalbna. Jaf li aħna minn dawk li malajr nilqgħu l-Kelma, imma malajr ukoll nitilfuha jew ninsewha minħabba t-toqol tal-ħajja. Jaf li aħna f’nifs ngħidu li lesti immutu għalih u f’nifs wieħed niċħduh u ngħidu li ma nafuhx. 

Allura tassew hemm bżonn li xi ħadd jiġi u jfakkarna dak kollu li kien qalilna Ġesù, jiġi xi ħadd li jfakkarna li dak li qal Ġesù jagħmel sens, u b’hekk jgħolli l-kwalità tat-twemmin tagħna fih, li jwiegħed u jżomm kelmtu. 

Iva, hemm bżonn li jiġi xi ħadd li jurina kemm hu sabiħ il-kliem ta’ Ġesù meta jgħid li henjin huma l-foqra f’qalbhom, henjin l-imnikktin, henjin dawk li huma bil-ġuħ u l-għatx tal-ġustizzja, henjin il-ġwejdin, henjin dawk li jġibu l-paċi, u henjin aħna meta jgħajruna u jippersegitawna. Hemm bżonn li jiġi xi ħadd u jqawwina għax faċli ħafna li meta naraw l-esiġenzi tal-Vanġelu, meta nħossuna bbumbardjati minn kull naħa, nissieħbu mad-dinja, almenu hekk ma taqlgħalniex iktar qalbna. Nibdew infittxu dak it-taparsi sliem li d-dinja twiegħed. Iva, id-dinja twiegħed ħafna imma mhux neċessarjament tagħtina s-sliem. U int arak tiġri biex issib is-sliem imma arak issir skjav ta’ dawk l-affarijiet li suppost qed jimlewk bi ftit paċi.

U allura x’ser nagħmlu? Ġesù jrid jgħallimna ngħixu dak il-vojt. Mhux skandlu li d-dixxiplu ta’ Ġesù jħoss il-vojt u jagħmel esperjenza tal-assenza ta’ Alla. Meta l-vojt ma taħarbux, dik l-assenza ssir preżenza ħelwa. Il-ġuf vojt ta’ Marija jsir preżenza ta’ Alla l-Għoli. Jekk taħrab il-vojt, il-vojt jiġri warajk u jimliek. Jekk tiddeċiedi li tgħix il-vojt, dak il-vojt isir spazju fejn jgħammar Alla, u jagħtik ħafna iktar minn dak li qalbek tista’ titlob jew tixtieq.

Allura tassew hemm bżonn l-Ispirtu ta’ Ġesù biex jagħtina l-veru sliem: dak is-sliem li jgħammar f’min hu ppersegwitat imma hieni. Dak is-sliem li jgħammar f’min iħoss li ħajtu hija telqa f’idejn Alla u mhux tellieqa ’l bogħod mill-vojt. Is-sliem li jgħammar f’min irrikonċilja ruħu mal-ħajja, mal-istorja tiegħu u mhux ġirja sfrenata ’l bogħod mill-falliment. Allura għix il-vojt u ħalli lilu jimlieh.

“Ma nħallikomx iltiema.” Le, m’aħniex iltiema.

Mulej fejn sejjer? Hija d-domanda li fl-aħħar ċena jagħmluha kemm Pietru u kemm Tumas. Ftit qabel dawn il-kelmiet li smajna llum Ġesù jagħmel diskors mad-dixxipli dwar id-destinazzjoni tiegħu. Jgħidilhom li fejn sejjer hu, huma ma jistgħux jiġu. Imbagħad jagħtihom kmandament ġdid, li jħobbu lil xulxin. Lil Tumas, li jilmenta li la kien jaf fejn sejjer il-Mulej u wisq anqas it-triq, Ġesù jwieġeb li kien hu t-Triq, il-Verità u l-Ħajja u li ħadd ma jmur għand il-Missier jekk mhux permezz tiegħu. 

Ġesù jaf fejn sejjer. Sejjer għand il-Missier, u jaf li t-triq hija l-imħabba. U l-imħabba ta’ Ġesù għandha isem partikulari: is-salib!

L-imħabba ta’ Ġesù mhix biss l-imħabba li tagħmel kollox faċli, li twiegħed li kollox ser ikun sew dejjem, li mhux ser ikollna inkwiet jew tbatija. L-imħabba ta’ Ġesù hija vera għax mhix maqtugħa mir-realtà. “Għedtilkom dan biex il-ferħ tiegħi jkun fikom u l-ferħ tagħkom ikun sħiħ.” (Ġw 15, 11) Min jimxi wara Ġesù jaf u jaċċetta żewġ realtajiet: li msejjaħ għall-ferħ, u li dan il-ferħ ikun fil-milja tiegħu jekk jgħaddi mill-prova tan-nar. 

Ġesù mhux inġenwu. Jaf u jifhem li d-dixxipli tiegħu għadhom mhumiex lesti jħallu ħajjithom għalih. Jaf u jaċċettaha. Jgħidilhom ċar u tond li fejn sejjer hu, għalissa huma ma jistgħux imorru. Huma ċerti li jistgħu jaslu, imma kienu għadhom ma rawx sa fejn kapaċi twassal l-imħabba ta’ Ġesù; kienu għadhom ma rawhx jgħaddi mill-prova tan-nar. Qabel ma jitilqu għal għonq it-triq kellhom l-ewwel jgħaddu mill-esperjenza tad-dnub, tal-fraġilità u l-abbandun. 

Tħallix qalbek titħawwad jekk għalissa għadek ma tafx fejn sejjer, jekk Ġesù jidher ’il bogħod, jekk qed tibża’, jekk tħoss in-nuqqas tiegħu, jekk għadek m’intix lest tgħaddi mill-prova tan-nar, jekk d-dnub itaqqlek. Meta u kif irid hu jeħilsek, u tibda tterraq fi triq tal-imħabba mingħajr kważi lanqas tinduna. Imbagħad f’mument tinduna li qed tinbidel, li għaddej mill-prova tan-nar, li t-tbatija tikber imma jikber ukoll il-ferħ; tkun għaraftu fil-qsim tal-ħobz. U hekk kif ikollok ħjiel tiegħu jerġa’ jaħrablek biex int terġa’ tfittxu. Abbli tagħmel ħajtek tilgħab noli, issibu u jerġa’ jinħeba minn quddiem għajnejk. Tħallix qalbek titħawwad… emmen li kull darba li jistaħbielek, kull darba li titlef it-triq ser jerġa’ juri lilu nnifsu bi glorja u sbuħija akbar.

Tħallix qalbek titħawwad…

Naħseb illi ħadd ma jieħu gost jiġi mqabbel ma’ nagħġa, forsi għax għandna l-impressjoni li n-nagħaġ huma kemxejn bla direzzjoni, isegwu biss, mhux ta’ b’xejn li meta naraw lil xi ħadd, jew xi grupp ta’ nies li jagħmlu dejjem kif jagħmlu l-oħrajn ngħidu li qishom in-nagħaġ ta’ Bendu. Imma għall-Bibbja n-nagħġa hija ħlejqa tassew xortiha tajba. Il-Bibbja dejjem tqis lin-nagħġa bħala ħlejqa li għandha tiġi mħarsa. Fil-fatt, Alla huwa ħafna drabi mqabbel ma’ ragħaj illi jieħu ħsieb in-nagħaġ tiegħu.

Fl-Antik Testment, Salm 21 jgħidilna xi privileġġ għandu l-bniedem meta jkollu lill-Mulej b’ragħaj tiegħu. Fl-istess Antik Testment insibu lill-Mulej li jeħodha mal-qassisin ta’ dak iż-żmien li ma ħadux ħsieb lin-nagħaġ kif suppost. Imbagħad fil-Ġdid Testment Ġesù jqabbel ukoll lilu nnifsu mar-ragħaj. Jgħid li hu dak li joħroġ ifittex in-nagħġa l-mitlufa, li jeħodha fuq spallejh. Jgħid ukoll li hu r-ragħaj li kapaċi jagħti ħajtu għan-nagħaġ tiegħu, mhux bħar-ragħaj mikri li jara l-lupu ġej u jaħrab. Ir-ragħaj it-tajjeb huwa dak li jaf in-nagħaġ waħda waħda b’isimhom, li joħroġhom jirgħu, li jekk jinqala’ l-inkwiet lest li jitlef ħajtu biex isalva n-nagħaġ tiegħu. Ir-ragħaj it-tajjeb iħabbel rasu għan-nagħaġ. Il-mikri, jgħid Ġesù, ma jimpurtahx min-nagħaġ. Jimpurtah biss minn ħaġa waħda: li jsalva ġildu!

U propju għalhekk illum il-Knisja flimkien mal-Ħadd tar-Ragħaj it-tajjeb tiċċelebra jum it-talb għall-vokazzjonijiet saċerdotali u reliġjużi. Propju l-Knisja titlob biex il-Mulej jibgħat nies li jwieġbu għas-sejħa u jingħataw kollha kemm huma lilu u lill-poplu ta’ Alla. Ma titlobx biex il-Mulej jibgħat vokazzjonijiet għax is-saċerdoti qed jonqsu u allura mhux ser ikun hawn min iżomm l-istrutturi fuq saqajhom. Ma titlobx biex ikollna ħafna patrijiet u sorijiet għax inkella l-kunventi jibqgħu vojta. Ma titlobx għax tinkwieta li titlef il-glorja ta’ snin twal b’ħafna vokazzjonijiet. Ma titlobx biex ikun hawn manpower biżżejjed biex inkomplu nagħmlu dak li għamilna s’issa, dejjem u bl-istess mod, għax inkella hekk inkunu qed nimponu l-vokazzjoni tagħna u mhux il-vokazzjoni tiegħu. 

Ikun żball jekk nipprovu l-vokazzjonjiet billi npinġu ħajja reliġjuża jew saċerdotali sabiħa mingħajr problemi; kollox ward u żahar. Inkunu biss qed nidħku bina nfusna u b’min Alla jkun qed isejjaħ biex ikun ragħaj. Ix-xogħol ta’ ragħaj ħafna drabi jinkludi fih element ta’ ġlieda:

• Ġlieda miegħu nnifsu biex ir-ragħaj jibqa’ jemmen li hu nagħġa wkoll u li qed jagħmel mhux bil-ħila tiegħu biss.

• Ġlieda miegħu nnifsu biex ir-ragħaj jibqa’ jemmen li l-vokazzjoni mhix tiegħu imma ta’ Alla.

• Ġlieda miegħu nnifsu biex ir-ragħaj filwaqt li jieħu r-riħa tan-nagħaġ ma jiddakkarx minn dak kollu li hu tad-dinja.

• Ġlieda miegħu nnifsu biex ir-ragħaj qatt ma jaħseb li hu qaddis, imma hu wkoll irid jagħmel il-kontijiet mal-fraġilità tiegħu, mad-dnub fil-ħajja tiegħu.

• Ġlieda miegħu nnifsu biex ir-ragħaj ma jagħmilx minn kollox biex ikun popolari u maħbub minn kulħadd.

• Ġlieda miegħu nnifsu biex ir-ragħaj ma jaħsibx li għandu r-risposti għal kollox.

• Ġlieda miegħu nnifsu biex ir-ragħaj jibqa’ jxandar il-Vanġelu anke meta ma jċapċpulux anzi jkun vittma ta’ persekuzzjoni.

• Ġlieda miegħu nnifsu biex ir-ragħaj ikun koerenti ma’ dak li jipprietka anke jekk b’ħafna diffikultajiet personali.

• Ġlieda miegħu nnifsu biex ir-ragħaj jibqa’ jemmen li hu ma wasalx; li hu wkoll għadu qed jikber, li hu wkoll għandu bżonn il-fejqan u l-maħfra.

• Ġlieda miegħu nnifsu biex jitgħallem jieħu ħsieb tiegħu nnifsu meta jsib ruħu għajjien u mhux qed ilaħħaq iwieġeb għall-bżonnijiet kollha tal-poplu afdat f’idejh.

Kultant ir-ragħaj hu wkoll isib lilu nnifsu fi ġlieda ma’ Alla meta anke hu ma jifhimx x’qed jiġri fil-ħajja tiegħu u tal-poplu tiegħu.

Tgħiduli, allura fejn hu l-ferħ f’dan kollu li qed issemmi? Il-ferħ huwa li wieħed ikun jaf li qed jagħmel dak li Alla jrid minnu; f’relazzjoni profonda ma’ Ġesù, fil-ħafna ferħ li jistgħu joffrulek “in-nagħaġ” u l-komunità ta’ fidi tiegħek.

Illum, f’dan il-jum li fih il-knisja titlob biex ikollna rgħajja skont qalbu, irridu niftakru mhux biss fir-responsabbiltà li r-ragħaj għandu li jieħu ħsieb in-nagħaġ afdati f’idejh, imma wkoll ir-responsabbiltà kbira li n-nagħaġ jieħdu ħsieb ir-rgħajja tagħhom.

llum il-Knisja qed titlob għal min jisma’ leħnu, jimxi warajh u jagħti ġildu kollu għall-poplu ta’ Alla. Illum il-Knisja titlob għal dawk li minkejja li jibqgħu nagħaġ huma mistiedna li jsiru rgħajja. Ragħaj veru jintgħaraf minn kemm kapaċi jingħata lill-oħrajn. Is-saċerdot mhu qatt funzjonarju ta’ rit. Huwa dak li kapaċi, bil-mod il-mod, isir Ewkaristija, isir ħobż biex ħaddieħor jieklu, isir ħajja mogħtija.

Ejjew mela nitolbu llum lill-Mulej jibgħat rgħajja skont qalbu, li bil-ferħ u bla biża’ jingħataw lilu, fi mħabba totali li tnissel tama, ferħ u ġenna hawn fl-art!

Ġieli ġralek li ssib ruħek diżappuntat? Ġieli gralek li ssibek titkellem ma’ xi ħadd dwar id-diżappunt tiegħek? Forsi afdajt lil xi ħadd li mbagħad tradik? Forsi ddiżappuntatek bintek jew ibnek? Forsi ddiżappuntak żewġek, martek jew xi ħabib tal-qalb u ssibek titkellem ma’ xi ħadd dwar dan. Kemm-il darba nħossu l-bżonn li nitkellmu ma’ xi ħadd dwar xi diżappunti li jkollna. Kemm-il darba nfittxu li xi ħadd jifhimna. U propju din kienet l-esperjenza ta’ dawn iż-żewġ dixxipli li aħna nsejħulhom t’ Emmaus. Kienu fil-fatt sejrin lura lejn arthom, iddiżappuntati. Tefgħu l-fiduċja kollha tagħhom fuq Ġesù u bħal donnhom tilfu kollox. Huma stess jistqarru: “Ġesù ta’ Nazaret li kien profeta setgħani fl-għemil u fil-kliem quddiem Alla u quddiem il-poplu kollu, kif il-qassisin il-kbar u l-kapijiet tagħna tawh f’idejn il-gvernatur biex ikun ikkundannat għall-mewt u sallbuh. Aħna konna nittamaw li hu kien dak li kellu jifdi lil Israel, iżda issa, fuq kollox ġa għaddew tlitt ijiem minn din il-ġrajja!” (Lq 24, 19-21)

Id-delużjoni tagħhom ma’ ħalliehom jaraw xejn tant li meta Ġesù resaq lejhom lanqas biss għarfuh! Jgħidilna l-Evanġelista: “Ġesù resaq lejhom u baqa’ miexi magħhom. Imma għajnejhom kellhom xi jżommhom u ma setgħux jagħrfuh.” (Lq 24, 16) Kemm jiġri l-istess lilna! Kemm bħal donnu jkollna għamad quddiem għajnejna. Normalment ikun il-biża’. Biża’ minn dak li ser jiġri, biża’ minn dak li hemm merfugħ għalija, biża’ li m’iniex kapaċi, li m’iniex ser jirnexxili, li ser infalli. Bosta drabi dan il-biża’ jkun bħal dik il-ġebla li kien hemm fuq il-qabar ta’ Ġesù, imma minflok fuq il-qabar, tkun fuq qalbi. Biża’ li ma jħallinix inħobb. Biża’ li jġegħilni nħaffer il-qabar anke jekk għadni ħaj.

Imma Ġesù jimxi magħhom kif kien imdorri jagħmel dejjem. Il-kobor tal-Mulej Ġesù ma kienx biss meta kien jagħmel xi miraklu kbir, imma anke kull meta kien jimxi ma’ xi ħadd.  Ġesù daq il-ferħ tal-ħajja u xorob sal-inqas qatra l-kalċi tal-imrar tagħha. U propju dan ried jispjegalhom: li biex naslu għall-glorja rridu ngħaddu mis-salib!

Ma jafux il-għala imma l-preżenza ta’ Ġesù magħhom għoġbithom tant li meta għamel tabirruħu li kien ser jibqa’ sejjer qalulu biex jibqa’ magħhom. U hemm għarfuh, f’dak il-ġest ta’ mħabba li kien għamel fl-aħħar ċena, li jaqsam il-ħobż u jagħti ħajtu.

Iva, hu. Ma setax ikun ħaddieħor.

Illum qed jgħidllek li m’hemm xejn li jista’ jżomm dak il-qabar magħluq. Ma hemm xejn li dik il-ġebla ma tistax tinfaqa’, tinqala’ minn fuq qalbek. Iċ-ċirkustanzi ta’ madwarek jistgħu jibqgħu l-istess, imma qalbek tinbidel. Illum Ġesù qed jistiednek titla’ minn ġo dak il-qabar li ħaffirt int stess bil-biżgħat tiegħek. Illum qed jistiednek tmur u xxandar lil ħutek li l-Mulej ħaj, li int ħaj, li miegħu l-ħajja hi isbaħ, iktar ferrieħa u entużjażmanti.

Qed jistiednek tmur tgħid lil ħutek: ‘Il-Mulej ħaj u jien iltqajt miegħu!’

Inkredibbli dan Ġesù, u wisq iktar inkredibbli d-dixxipli tiegħu! L-Evanġelisti donnhom kienu jsibu għaxqa jirrakkontaw kemm dawn id-dixxipli kellhom fidi ċkejkna. Il-ġrajja tal-qawmien mill-imwiet ma ssibx art f’dawk li kienu dejjem miegħu. San Mark jgħidilna li dawk li kienu ta’ ġewwa miegħu la jemmnu lil Marija ta’ Magdala u lanqas liż-żewġ dixxipli li jmorru jagħtuhom l-aħbar. Imsieken id-dixxipli! Kienu konvinti li l-istorja ta’ Ġesù tispiċċa bis-salib. San Mark jgħidilna li Ġesù ċanfarhom minħabba n-nuqqas ta’ fidi tagħhom u l-ebusija ta’ rashom.

Illum niltaqgħu ma’ Tumas li jistqarr li ma kienx ser jemmen qabel ma jmiss il-pjagi ta’ Ġesù! U Ġesù jerġa’ joqgħod jinqala’ minħabba fih. Għax “Tumas ma kienx magħhom.” (Ġw 20, 25) Tumas ħareġ ’il barra mill-komunità fejn, minkejja d-dgħufija tagħha, kellha tkun il-post fejn jidher Ġesù.

Tumas jgħallimna li qatt m’għadna nitbiegħdu mill-komunità minkejja d-dgħufija tagħha. Alla għandu ħabta jżur lid-dgħajjef minkejja li hu dgħajjef, anzi propju għax hu dgħajjef li jżuru. Jagħmel dan għax jemmen li d-dgħufija tista’ tinbidel f’qawwa. Il-komunità li waqqaf Ġesù nnifsu, kienet l-ewwel komunità li ċaħħditu, komunità li tibża’, komunità li tfittex min hu l-akbar, komunità li tiddubita.

Kemm jista’ jiġrilna li aħna fil-fond ta’ qalbna nibdew nemmnu li Alla mhux se jżur il-komunità tagħna għax hi dgħajfa, imbeżżgħa, maħmuġa, mhix denja?

Kemm jista’ jiġri l-istess fil-familji tagħna? Nibdew bil-mod il-mod nemmnu li l-familji tagħna mhumiex lok fejn Alla jista’ jidħol. Kemm il-familji u kemm il-komunitajiet insara jistgħu mhux biss jagħlqu imma jsakkru l-bibien għal Ġesù, imma dan ma jfissirx li l-katnazzi, l-istaneg u l-firrolli ser jżommu lil Ġesù milli jidħol fil-komunitajiet u l-familji tagħna.

Ġesù jgħallimna li rridu nevitaw it-tentazzjoni li nitilqu ’l barra mill-familja jew il-komunità tagħna għax fiha apparentment ma hemmx Ġesù. L-ewwel darba li għażilna li nimxu wara Ġesù konna nafu li ser nidħlu f’relazzjoni ma’ nies li mhumiex qaddisin u lanqas perfetti madanakollu kellna tama sħiħa li aħna magħhom nistgħu nħejju t-triq tal-Mulej. Konna nafu li ser inservuh fi knisja midinba u imperfetta, madankollu emminna bis-sħiħ f’Alla li jbiddel u jfejjaq il-qlub.

Jekk naqta’ qalbi li Ġesù jista’ jkun parti mill-komunità jew mill-familja tiegħi, anke jekk jiġi jżurna, ma nindunax bih, għax wisq probabbli nkun barra, infittxu x’imkien ieħor!

Ejjew nitolbu lill-Mulej biex il-pjagi, is-sinjali ta’ mewt u t-tbatija li nsibu f’bosta mill-komunitajiet u l-familji tagħna jinbidlu f’għejun ta’ ħajja. Dan jiġri biss jekk il-pjagi tad-dnub tagħna jiltaqgħu mal-pjagi mimlija ħniena tal-Mulej Ġesù. Tumas jagħraf lill-Mulej propju mis-sinjali tal-mewt, mill-pjagi. Dawk il-pjagi, issa fil-ġisem ta’ Ġesù huma sinjali ta’ qawmien. Għalhekk ma naqtgħux qalbna, u b’tama qawwija nemmnu li Alla mill-mewt kapaċi joħroġ il-ħajja. Għamilha f’Ibnu, jista’ jagħmilha fina lkoll, għax Alla tagħna hu Alla tal-ħniena! 

Marija hija l-ewwel xhieda tal-qawmien mill-mewt ta’ Ġesù madanakollu l-interpretazzjoni tagħha ta’ dak li ġara għadha wisq imwaħħla mal-mewt. L-interpretazzjoni tagħha hija wisq umana: “Qalgħu l-Mulej mill-qabar, u ma nafux fejn qegħduh.” (Ġw 20, 3) “Kien filgħodu kmieni kif kien għadu d-dlam,” (Ġw 20, 1) jgħidilna l-Evanġelista, u dak id-dlam kien għadu jgħammar fil-qalb ta’ Marija. Anke jekk Ġwanni, jara qabar vojt u jemmen, Marija ma tridx taf. Jitilqu Pietru u Ġwanni minn ħdejn il-qabar, u hi tibqa’ hemm tibki. Trid lill-maħbub ta’ qalbha; tridu anke jekk mejjet. Terġa’ tħares lejn il-qabar u tara żewġ anġli li jsaqsuha l-għala kienet qiegħda tibki. Hi tibqa’ ssostni: “Għax ħadu lil Sidi, u ma nafux fejn qegħduh.” (Ġw 20, 13) Jidhrilha Ġesù u hi għada ffissata li ħadulha li dak li kien salvaha. Terġa’ ttenni: “Sinjur, jekk ħadtu int minn hawn, għidli fejn qegħedtu, u jiena nġibu lura.” (Ġw 20, 15)  Marija temmen biss li l-Mulej ħaj hekk kif isejħilha b’isimha: ‘Marjam’. Wisq probabbli Marija bil-ferħ li kellha kienet ser tintefa’ f’riġlejh, tgħannqu, tbusu. Imma Ġesù jgħidilha biex ma tmissux. 

Waqt li qed nikteb nista’ nimmaġina x’ferħ ħasset din Marija li kważi nħossni nifraħ magħha u għaliha. Il-ferħ tagħha jittieħed u baqa’ jittieħed għal dawn l-aħħar elfejn sena. Il-Mulej qam tassew! 

U dan xi jfisser għalija? Jien iltqajt miegħu? Smajtu jsejjaħli b’ismi? Il-ħajja nisranija jekk fiha m’hemmx il-Mulej Ġesù ħaj, hija farsa mill-bidu sal-aħħar. Il-ħajja nisranija, ma nixbgħux ngħiduha, hija laqgħa mal-Mulej Ġesù ħaj u li jbiddel f’ħajja l-mewt li ħafna drabi tikkaratterizza l-eżistenza tiegħi u tiegħek. 

Il-qawmien tal-Mulej Ġesù, u l-laqgħa miegħu rxuxtat fil-ħajja tiegħek huma garanzija ta’ ferħ dejjiemi. Il-Knisja għal dawn il-ħamsin jum, fit-talba ta’ qabel ma ssejjaħ lill-Mulej ‘Qaddis’ għal tliet darbiet ser ittenni: “Għalhekk f’dan il-ferħ tal-Għid imxerred ma’ kullimkien fid-dinja, il-bnedmin kollha jimtlew bil-hena…” Nista’ ngħid li jien mimli bil-hena? U x’inhi din l-hena li biha l-bnedmin kollha jimtlew? Hija dik l-hena li tiġi biss minn ġrajja waħda fil-ħajja tiegħi – il-qawmien tiegħu. Hija dik l-hena li ma’ San Pawl ġġegħelni ngħidu: “Għal kollox niflaħ bis-saħħa ta’ dak li jqawwini.” (Fil 4, 13) 

Meta niltaqa’ mal-Mulej Ġesù fil-ħajja tiegħi, il-ferħ tiegħi ma jibqax jiġi dettat mill-ġrajjiet tajbin jew ħżiena. Jekk tiġrili xi ħaġa tajba, nifraħ u jekk le ma nifraħx. Fil-mument li nemmen li din il-ġrajja tal-qawmien mill-mewt biddlet lil qalbi, anke fil-mumenti iebsa, anke jekk il-ferħ ma jkunx evidenti imma f’qalbi tgħammar il-hena, tgħammar it-tama. 

Marija ta’ Magdala temmen f’’Ġesù ħaj hekk kif tisma’ leħnu jlissen isimha. Hija l-kelma ta’ Ġesù mnissla f’qalbi li tista’ ssalvani. Mhix il-kelma li jien nisma’ u dritt dritt irrid ngħaddiha lil ħaddieħor. Mhix il-kelma li nisma’ u nużaha biex insaħħaħ jew nirbaħ xi argument fuq ir-reliġjon. Mhix il-kelma li jien nisma’ u nużaha biex nifred jew niġġudika. Imma hija dik il-kelma li jien nisma’ fil-qiegħ ta’ qalbi. Dik il-kelma li ssejjaħli b’ismi u tgħidli li jien maħbub jew maħbuba. 

Biex dan iseħħ ma tridx tagħmel affarijiet kbar; trid biss toqgħod fil-kwiet, u tisma’ lilu jsejjaħlek. Trid issikket il-ħafna ħsibijiet li għaddejjin minn moħħok li jgħidulek li ħajtek diżastru, li jgħidulek li int ma tiswiex, li jgħidulek li int mhux ser tfiq, li qatt m’int ser tinbidel, li kollox għalxejn, li int żibel. Trid tieqaf temmen li kulma jgħidlek moħħok dwarek innifsek huwa veru. Il-moħħ kapaċi jigdeb, u ħafna wkoll! Kif se ssikktu ’l moħħok? Ħafna drabi naħsbu li nsikktuh billi nitħabtu kemm nifilħu biex inneħħu l-ħsibijiet ħżiena. Nissuġġerilek tipprova ma tkeċċi xejn, imma kulma jkun għaddej minn moħħok tih lil Ġesù. ‘Sidi, qed naħseb li serquk, u dan il-ħsieb qed iġenninni.’ U hawn isimgħu jsejjaħlek b’ismek. 

Din l-esperjenza tista’ tagħmilha kullimkien: fid-dar, fit-triq, fil-kurituri tal-isptar, waqt funeral, u f’kull sitwazzjoni oħra li theddidlek il-ferħ tal-qalb. U dan ikun is-sliem. 

Il-Mulej qam tassew u sejjaħli b’ismi. 

Awguri għall-Għid Qaddis.