All posts by : admin

Mhux żmien faċli! Forsi l-ewwel impressjoni li jkollna tar-Randan mhix  xi waħda ferrieħa. Nafu li l-Knisja tistedinna nibdew it-triq lejn Ġerusalemm, triq li ser twassalna nimmeditaw lil Ġesù waħdu, imbeżża’, miċħud, tradut, arrestat, ikkundannat, suġġett ta’ vjolenza l-aktar mistkerrha, imdendel ma’ salib.

Imbagħad xi tgħiduli għas-sawm? Għiduli ftit, min minna jkollu aptit isum, jekk mhux min irid inaqqas xi żewġ kilos li jkun tella’ matul is-sena? Żgur, almenu jien, ma jkollix l-istess entużjażmu għar-Randan, kif ikolli għall-Avvent. Din id-darba mhux qed infakkru u ngħixu mill-ġdid l-istennija tat-twelid tat-tarbija ta’ Betlem. Minflok il-panettone u l-Baci niġu mistiedna niċċaħħdu mill-iktar affarijiet li nħobbu! Povru, min bħali, li l-ħut ma tantx jinżillu! Imbagħad min illum jieħu pjaċir jiftakar li jrid imut? Lil min togħġob il-frażi: ‘Trab kont u trab terġa’ ssir’?

Dawn l-affarijiet kollha forsi jġegħluna nħossuna inqas ħabrieka biex nibdew din il-mixja ta’ konverżjoni u penitenza. Però, ir-Randan mhux ser jieqaf biss maċ-ċaħdiet u lanqas mhu ser iħallina weħidna quddiem is-salib. Ser iwassalna, iva, għall-kontemplazzjoni tal-kurċifiss imma ser jurina l-qabar vojt, ser iwassalna nikkontemplaw il-ferħ tal-Għid imxerred ma’ kullimkien fid-dinja.

Ir-Randan huwa proprju dak iż-żmien li jgħinna ninħelsu minn dak kollu li ma jħalliniex ngħixu l-ferħ ta’ dawn il-festi. Matul dawn l-erbgħin jum, bil-mod il-mod ser ninħelsu minn dak kollu li ma jagħmilniex kapaċi nifirħu. Kapaċi jifraħ min hu meħlus; min, bil-qawwa ta’ Ġesù Kristu, ta l-aħħar daqqa lill-mewt u lil dak kollu li jorbtu magħha. Ħafna drabi naħsbu li aħna nkunu nies ħielsa meta jkollna kollox: saqaf fuq rasna, żaqq mimlija, saħħa, fama tajba u dak kollu li f’ħajjitna jagħmilna fi żgur.

Imma dan mhux minnu u l-ħajja stess tagħtina l-provi. Kemm-il darba spiċċajna lsiera ta’ dak kollu li għadna. Iva, hekk hu! Kemm-il darba stinkajna biex nakkwistaw xi ħaġa, imma propju kienet dik il-ħaġa li għallitna, neħħitilna l-ferħ, għax spiċċajna lsiera tagħha. Kemm-il darba ridna npaxxu lilna nfusna b’kull xorta ta’ pjaċir u sodisfazzjon biex imbagħad indunajna li dħalna f’xi vizzju li sallabna.

Illum Ġesù jrid jurina li mhux il-ħobż lanqas l-affarijiet li bihom nimtlew sax-xebgħa, wisq anqas il-fama mhuma ser jagħmluna nies ħielsa. Ġesù llum jitfagħna fid-deżert biex idawlilna moħħna u qalbna u jurina liema huma dawk il-ħwejjeġ li flok ħelsuna, rabtulna mażżra m’għonqna. Ftit ftit jixtieq jeħlisna, biex ħfief u ferħana, naslu quddiem il-qabar vojt!

Il-mixja t-tajba!

Darba mort l-isptar għal xi appuntament, u ltqajt ma’ raġel li qalli: ‘Int qassis?’ Jien, anke jekk ma kelli xejn x’juri li jien saċerdot, weġibtu: ‘Iva, patri Franġiskan.’ U dan mingħajr ma qagħad jaħsibha darbtejn qalli: ‘Fr, trid ngħidlek liema biċċa mill-Vanġelu l-iktar li togħġobni?’ Għedtlu: ‘Mela!’ Qalli meta Ġesù jgħid biex nitolbu għal dawk li jippersegwitawna!’ Illami, għedt, iltqajt ma’ xi riinkarnazzjoni ta’ San Stiefnu! Qalli: ‘Għalija vera faċli nitlob għalihom.’ Għedtlu: ‘Kif?’ Qalli: ‘Nitlob ’l Alla joqtolhom.’ Ma nafx kellix nibki jew nidħak, imma naħseb li dak il-ħin dħakt. 

Drabi oħra, f’kuntesti iktar serji smajt min jgħid: ‘Imma kif nista’ naħfer?’ Meta xi ħadd jiġi quddiemi b’mistoqsija bħal din, donni ma nkunx naf x’ser inwieġeb, iktar u iktar jekk inkun naf x’kienet l-offiża li l-persuna tkun qed iġġorr fil-qalb tagħha. Kull meta xi ħadd staqsieni din id-domanda f’moħħi dejjem ngħid: ‘Itlob, Drin, qabel tpaċpaċ għax kieku kont int ma tafx kemm kont ser issibha faċli taħfer.’ L-imħabba lejn l-għedewwa mhi faċli xejn u tirrikjedi proċess ta’ fejqan. 

Madanakollu Ġesù jistedinna naħfru. Ġesù għandu x-xewqa jagħmilna iktar umani. Huwa jaf li aħna għandna dinjità ta’ persuni umani, imma jaf ukoll li l-bniedem biss kien kapaċi joħloq l-armi, kien hu li vvinta l-gwerra, kien il-bniedem li joħloqha biex ibigħ iktar armi u jagħmel il-qligħ. Ġesù jaf li l-qalb tal-bniedem hija vjolenti. Alla ma kitebx il-ħames kmandament għalxejn! 

Allura l-Mulej Ġesù, ġaladarba jridna iktar umani, jipprova jeħlisna mill-istint vjolenti tagħna u jsejħilna għall-perfezzjoni tal-imħabba. B’mod naturali jekk xi ħadd itik daqqa ta’ ħarta, int ittih daqqa ta’ ponn, jew jekk ma tkunx tiflaħ, ittih daqqa ta’ lsien! Naħseb ftehimna. Xi ħadd li jdejqek taħarbu u mhux timxi miegħu żewġ mili. Min irid itellgħek il-qorti, ma tmurx teħodlu b’idu, imma tmur tfittex tiġri ssib avukat. Imbagħad arak dieħel u ħiereġ il-Belt xahar wara xahar, imma dak li hu tiegħek, tiegħek! 

Ġesù bħal donnu ma jemminx b’reazzjonijiet naturali, awtomatiċi. Dawk kapaċi jgħalluk. Meta l-istint tħallih jiġri bik, nafu sa fejn kapaċi jwassal. Ġesù jeħodna fit-triq tal-perfezzjoni, li hija itwal, iktar għat-telgħa imma tħallsek bil-paċi li tħalli fik. 

L-Imgħallem ma jridx li aħna nqattgħu ħajjitna nippruvaw nivvendikaw ruħna minn xi ħadd. Ma jridniex imwaħħla fl-offiżi li rċevejna. Jista’ jkun li fil-passat ġraw affarijiet li għamlu minni vittma, imma issa llum nista’ niddeċidi li nfiq. Mhux neċessarjament li nfiq billi nara ’l ħija msallab kif sallab lili. Jista’ jkun li nsallbu talli għamilli imma xorta ma nistrieħx għax inkun għadni mwaħħal fl-offiża u għalhekk nibqa’ vittma. 

Il-mibegħda ma tagħmillix ġid, u kważi kważi meta nimtela rabja għal xi ħadd u nqatta’ ħajti niġri wara l-aggressur biex impattihielu, inkun għadni qed nittrattah ta’ aggressur. Inkun qed inpaxxih, għax hu ried jagħmilli l-ħsara u jien, fir-rabja tiegħi nkun għadni mwaħħal fiha. 

Il-Mulej Ġesù ma jridniex imwaħħlin. Iridna li bniedem ħażin ma niqfulux. Jekk niqfulu nkunu qed nilagħbu l-istess karti ttal-bniedem ħażin. Jekk le, inkun qed nurih li hemm triq iktar intelliġenti kif nittrattaw mal-offiżi. Inkun qed nagħmel li l-affarijiet ma jissolvewx kif prova jsolvihom hu. Fuq kollox inkun qed infejjaq lili nnifsi, u lilu.

M’hemmx għalfejn ngħidu li l-maħfra huwa proċess ta’ fejqan. Meta nibda naħfer nibda nfiq u meta naħfer nkun imfejjaq. Żgur li mhix mixja li mistiedna nagħmlu weħidna imma bis-sapport ta’ nies li għamlu l-Vanġelu l-għamla tal-ħajja tagħhom, u biss bi grazzja tiegħu. 

Ċerti elementi fir-rakkont li għandna kemm smajna jistgħu b’xi mod inisslulna tbissima. Almenu hemm żewġ fatti żgħar li jiddeskrivu lil missirijietna. Fatt ħelu huwa dak li l-Maltin ta’ dak iż-żmien biddlu l-idea tagħhom fuq Pawlu f’nifs wieħed. Gidmitu l-lifgħa u mill-ewwel, mingħajr l-iċken dubju jew perplessità ġġudikawh bħala qattiel. U donnu r-raġunament tagħhom kien jagħmel sens: “Dar-raġel żgur li qattiel, għax għad li ħelisha mill-baħar, il-ġustizzja ma ħallitux jgħix!” (At 28, 4) Imbierek dak l-ilsien! Jiġri li Pawlu ma jmutx, u Luqa (bi tbissima fuq fommu waqt li jikteb) jgħidilna: “Wara li raw li ma ġralu xejn, biddlu l-ħsieb u bdew jgħidu li kien xi alla.” (At 28, 6) Minn estrem għall-ieħor, minn “qattiel” għal “xi alla”.

Ħaġa oħra li tista’ tnisslilna tbissima huwa l-fatt li San Luqa lilna bil-Grieg, il-lingwa li biha kiteb, isejħilna Barbaroj (Barbari). Jekk tmorru taqraw din is-silta bit-Taljan issibu l-kelma “indigeni”. Insomma ż-żewġ kelmiet, għal min hu daqsxejn fonqla, kapaċi jidhru xi ftit offensivi. Imma x’ried jgħid Luqa meta sejħilna Barbari? Kulma ried jgħid li n-nies ta’ fuq il-gżira la kienu jitkellmu Latin u lanqas Grieg. Ma kinux jitkellmu bil-lingwi kkulturati ta’ dak iż-żmien.

Forsi tgħidu allura kif Pawlu prietka l-Vanġelu fuq il-ġżejjer tagħna? Skont il-Bibbja Pawlu lanqas biss lissen kelma waħda. Pawlu li dejjem jipprietka, li ġera d-dinja kollha jxandar Ismu, f’Malta ma nsibu miktub li qal xejn. Allura kif ħabbru l-Vanġelu? Jekk inkomplu naqraw ir-rakkont insibu miktub hekk: “Missier Publiju inzerta mixħut, marid bid-deni u d-diżinterija. Pawlu daħal ħdejh, għamel talba, qiegħed idejh fuqu u fejqu. “Wara dan imbagħad bdew ukoll jersqu għandu l-morda kollha tal-gżira, u hu fejjaqhom.” (At 28, 8-9)

Pawlu jxandar il-Vanġelu billi jidħol ħdejn missier Publiju, jitlob u jfejjaq. Dan jurina li l-Vanġelu ma nxandruhx bil-kliem biss, imma anke bl-għemil, u l-għemil li jissieħeb max-xandir tal-Vanġelu huwa l-fejqan. Anke fil-Vanġelu tal-lum għadna kemm smajna li Ġesù jibgħat lill-Appostli jxandru l-Bxara t-tajba lill-ħolqien kollu u jgħidilna li wieħed mill-mirakli li jsieħbu ’l dawk li jemmnu huwa propju li jqiegħdu jdejhom fuq il-morda u dawn ifiqu.

Tafu intom li Ġesù minn kull fejn għadda, fejjaq u għamel il-ġid. Min iltaqa’ ma’ Ġesù, fetaħ qalbu. Xi wħud fiequ fiżikament, u oħrajn fiequ fl-imħabbiet tagħhom. L-adultera fieqet fil-mod li bih kienet tħobb. “Ħadd ma kkundannak mara, anqas jien. Mur tidnibx iktar.” Il-mara minn Samarija wkoll fieqet fl-affetti tagħha. Żakkew, dipendenti fuq il-flus, jasal jagħti lura kulma seraq. Pietru wara ħafna, tgħallem jafda fih.

U dan nawguraw li jiġri lil kull wieħed u waħda minna. Nibda minni nnifsi. Fid-dawl ta’ Ġesù nindunaw li aħna għandna bżonn ta’ fejqan. Faċli nindunaw li għandna bżonn ta’ fejqan fiżiku minħabba l-iskumditajiet li l-mard fiżiku jġib miegħu. Imma hemm bosta mard ieħor li għalkemm iweġġagħna, nemmnu li xorta nistgħu nibqgħu għaddejjin. Nemmnu li wara kollox, la mxejna s’issa bit-tali kumplikazzjoni, jew uġigħ il-qalb nistgħu nkomplu għaddejjin imma ma nindunawx li flok nimxu nkunu qed interrqu. Flok ngħixu nkunu qed neżistu. Ħafna drabi hemm bżonn nindunaw li rridu nfiqu fl-imħabbiet tagħna. Kemm drabi nħobbu imma b’mod kundizzjonat: ‘Inħobbok jekk…’ ‘Inħobbok però…’ ‘Inħobbok imma…’ Kemm ma nindunawx li bosta drabi l-bżonnijiet tagħna jagħmuna fuq dawk li huma l-bżonnijiet tal-oħrajn, u flok infejqu immarrdu lil dawk li jkunu madwarna.

Kemm hemm bżonn infiqu f’dawk li huma l-memorji passati tagħna! Kemm jiġrilna li għadna nġorru weġgħat li ġraw fil-passat!  Kemm hemm bżonn ninħelsu minn affarijiet li sirna skjavi tagħhom!

Alla minn dan kollu jrid ifejjaqna. Ejjew ma nibżgħux nibdew il-mixja tal-fejqan. Ħafna drabi ma nfiqux għax qatt ma niddeċiedu li rridu nibdew mixja ta’ fejqan. Iva, veru, ċerti mixjiet ta’ fejqan huma twal. F’ċerti każi mhux biżżejjed parir tajjeb, imma jkun hemm bżonn għajnuna professjonali u ħafna talb.

U hekk meħlusa, jew fi proċess ta’ ħelsien, aħna wkoll inkunu nistgħu nkunu xandara tal-Aħbar, u bi kliemna u għemilna nnisslu l-paċi fi qlub għajjiena. Insiru bħal Maltin ta’ żmien San Pawl (u hawn ħa niġbor ġieħi). Insiru nies li nuru mal-oħrajn: “Ħlewwa liema bħalha.” (At 28, 1) Il-kliem tagħna jsir kliem li jfejjaq u mhux kliem li, frott l-egoiżmu, ikisser u jigdeb fuq l-oħrajn. Il-preżenza tagħna ssir preżenza li tagħti direzzjoni. Anke l-imħabba tagħna tfiq. Lil ta’ madwarna nibdew narawhom kif jarahom Alla, b’rispett u mħabba, ma nużawhomx iktar biex nissodisfaw il-bżonn tagħna li nkunu maħbuba. 

Il-qalb ta’ kulħadd hija xi ftit imxellfa, muġugħa. Madankollu ejjew nibdew infiqu u nfejqu!

‘Dan bis-serjetà?’ ‘Dan il-Vanġelu impossibli tgħixu.’ Dan tista’ tkun l-ewwel reazzjoni naturali hekk kif nisimgħu din il-Kelma. Atteġjament ieħor jista’ jkun: ‘Dan il-Vanġelu mhux għalija; jien dawn id-dnubiet li qed isemmi Ġesù qatt m’għamilthom.’ Tista’ tgħid ukoll: ‘Qed tara noqogħdu nilagħbu mal-liġi, Ġesù ma ġiex biex iwaqqa’ l-liġi, mela għandi raġun nikkundanna lil min jiżbalja.’

Fil-verità Ġesù jridna mmorru ’l hemm minn dawn l-argumenti ftit jew wisq superfiċjali. L-isbaħ atteġġjament quddiem Vanġelu hekk esiġenti huwa: ‘Agħrbel lil qalbek! Inżel ma’ Ġesù fil-qiegħ nett tal-qalb tiegħek u ara x’qed jgħammar fiha. Ħallih idawwal id-dlam li hemm fiha.’ Is-salmi jgħidulna: “Int tixgħel, Mulej, il-musbieħ tiegħi; Alla tiegħi jdawwal id-dlam tiegħi!” (Sl 18, 29)

Jekk inti taħseb li dan il-Vanġelu huwa impossibbli tgħixu, ftakar li iva, umanament impossibbli tgħixu imma Ġesù jridna nogħlew minn dak li huwa purament uman, iridna mlaqqma fil-Vanġelu biex inkunu iktar umani, iktar bnedmin.

Jekk taħseb li qatt m’għamilt dawn id-dnubiet, ftakar li abbli m’għamilthomx għax ma kellekx l-opportunità tagħmilhom, u li kieku kellek, kont kapaċi tagħmel agħar.

Jekk int tħobb tiddiletta bil-liġi, ftakar li l-Kelma l-ewwel li trid taffronta hija lil qalbek, imbagħad qalb ħaddieħor. “Jekk il-ħajja tagħkom ma tkunx ħafna aħjar minn dik tal-kittieba u l-Fariżej, ma tidħlux fis-Saltna ta’ smewwiet.” (Mt 5, 20)

U alllura x’ser nagħmlu? Nagħrblu lil qalbna. Kien hemm drabi fejn jien qtilt il-ferħ ta’ ħija, oħti, marti jew uliedi? Ikkoreġejt mingħajr imħabba? Xi jwassalni nagħmel dan? Jista’ jkun għadni ma nafx sew lili nnifsi? Xi bżonnijiet għandi? Nissodisfa dawk il-bżonnijiet b’mod mhux dehen ta’ wlied Alla? Jiena koerenti? Kliemi jaqbel ma għemili?

Issa sew! Wisq probabbli dawn il-ftit domandi ġa nħossu li tefgħuna l-baħar! Jekk le, xi mkien hemm problema. Jekk le, mur il-knisja fejn tgħix u għidilhom ineħħu l-qaddis/a patrun/a u minfloku jpoġġu lilek! Jekk iva, ħossok parti mill-familja ta’ Ġesù, iġri lejh, u ħallih jgħannqek. Ara l-bżonnijiet tiegħek, fid-dawl tiegħu, u ħallih jgħinek tkun ħieles. Ara x’qed iżommok imwaħħal. Kompli miexi b’tama. Għal Alla m’hemmx fullstops. Hemm biss comas, b’ħafna ittri ta’ mħabba fis-sentenza.

Meta konna żgħar il-melħ kien parti essenzjali mill-ikel fil-familja tagħna. Niftakar ’l ommi titfa’ ftit melħ fil-borma, ittiegħem l-ikel, tieqaf ftit, imbagħad jew iżżid ftit, jew inkella tgħid, kultant f’qalbha u kultant b’mod li jinstema’: ‘Tajjeb.’  Ħlief dik id-darba li bis-sħana nħall it-tapp tal-bott tal-melħ u l-għaġin safa mgħolli bħal donnu fl-ilma baħar! Bi żmien l-melħ sar optional. Ma baqax igawdi d-dritt li jsib postu fil-borma, imma kellu jikkuntenta li jitpoġġa fuq il-mejda bit-tama li xi ħadd tiġih ħniena minnu. Hekk sewwa u hekk xieraq. Is-saħħa l-ewwel, u l-pressjoni trid iżżommha taħt kontroll. Min irid jieħu. Kulħadd kuntent.

Hu x’inhu, il-melħ hu ingredjent li jagħti togħma tajba u Ġesù dan kien jafu tant li lilna jqabbilna mal-melħ. Żgur li Ġesù kien jaf x’kien l-użu komuni tal-melħ: jagħti togħma, iqabbad l-għatx, jiftaħ l-aptit, u jippreserva l-affarijiet milli jiħżienu.

Ġesù meta jgħid li aħna melħ qed jurina min aħna u jagħtina missjoni. Jgħid li aħna ġa melħ imma jekk irridu nħallu effett irridu nitħalltu. Il-melħ waħdu tajjeb, imma jekk ma jitħallatx kif jista’ jkun hemm min igawdi mit-togħma li kapaċi jagħti?  Kif jista’ l-melħ jiftaħ l-aptit jekk xi ħadd ma jiħux ftit? Kif jista’ jqabbad l-għatx jekk dak li jkun ma jagħmilx użu minnu? U l-istess kif jista’ jippreserva l-affarijiet milli jmorru, jekk il-melħ ikun fuq il-mejda u l-affarijiet li għandhom jiġu preservati xi mkien ieħor? Il-melħ fuq il-mejda t’ommi vera tajjeb, imma waħdu fuq il-mejda, jekk ħadd ma jużah, ftit għandu effett.

Għalhekk Ġesù jagħtina wkoll missjoni li nitħalltu, li nidħlu fid-dinja, li b’xi mod inkunu togħma tajba fejn inkunu. U kif ser inkunu? Eżatt qabel dan id-diskors dwar il-melħ u d-dawl Ġesù jagħmel id-diskors famuż tal-muntanja. U propju jgħid kif nistgħu nagħtu togħma. Jgħidilna kif inqabbdu l-għatx għal Alla, kif niftħu l-aptit tal-oħrajn għal dak kollu li hu Vanġelu. Jgħidilna li aħna nistgħu nippreservaw dinja sabiħa ’l hemm minn kull ħsara.

Jekk aħna nkunu foqra f’qalbna, jekk ikollna qalbna ħelwa, jekk għandna l-ġuħ u l-għatx tal-ġustizzja, jekk inħennu, jekk qalbna safja, jekk inġibu il-paċi. Tiġi ovvja li kull min hu mwaħħal mal-affarijiet u ftit lest li jaqsam mal-oħrajn ma jistax ikun melħ. Min hu qalbu iebsa, min mhux qalbu safja ftit kapaċi jagħti togħma tajba. Min hu inġust ma jistax jiftaħ l-aptit għal Alla, u min ma jħennx ma jqabbdekx l-għatx għalih. Min moħħu biex jiġġieled u jaqla’ l-inkwiet ftit li xejn jista’ jippreserva dinja sabiħa u tajba.

Ġesù huwa sempliċi u ċar. B’element daqshekk naturali jgħid min hu u x’għandu jkun in-nisrani. Ovvajment b’xi mod ilkoll kemm aħna għadna ftit lura milli nagħtu togħma tajba kull fejn inkunu, imma b’Ġesù fina nistgħu naslu. Jalla ħadd ma jaqta’ qalbu li jaħseb li mhu tajjeb għal xejn ħlief biex jintrema mal-art u jintrifes min-nies!

Xi ġmiel dan Ġesù! Il-Vanġelu skont San Mattew jgħidilna li Ġesù beda l-missjoni tiegħu billi jgħallem u jfejjaq. Ġesù huwa semmiegħ attent tal-bżonnijiet tal-poplu tiegħu. Il-Vanġelu ta’ San Mattew jgħidilna li l-folla li kien hemm miexja wara Ġesù kienet magħmula minn dawk li kienu jbatu b’xi mard jew uġigħ, il-maħkumin mix-xitan, il-morda b’tal-qamar u l-mifluġin. Kienet folla li kienu għadhom kif serqulha lil xi ħadd li kien jispira fiduċja: Ġwanni l-Battista. Fil-fatt kien għadu kif ġie arrestat. Din hi l-folla ta’ Ġesù; nies li bħalek u bħali għandha bżonn fejqan, ħelsien.

U l-Mulej isejjaħ lilhom u lilna mberkin, henjin u la henjin nistgħu nimxu ’l quddiem. Il-hieni ma jiqafx. Il-hieni jimxi ’l quddiem lejn libertà iktar sħiħa. L-imbeżża’ mhux hieni u allura jeħel. U Ġesù ma jrid lil ħadd jeħel. Ġesù jridna nimxu, kulħadd bil-pass tiegħu, imma flimkien u ’l quddiem. Ġesù qed jgħidlek: ‘Int imnikket, int bil-ġuħ u l-għatx għas-sewwa, imġarrab u ppersegwitat, xorta int imbierek u tista’ tħares ’il quddiem b’tama.’

Jekk int fqir fl-Ispirtu int ġa ħieles għax int ’il bogħod mil-loġika li biex tkun kuntent trid taħkem u tipposiedi. Ħieles mil-loġika li l-ferħ jiġi mill-affarijiet li għandek u li ġġemma’. Mela ’l quddiem b’tama.

Jekk int qalbek ħelwa ħieles mil-loġika li biex teħles mir-rabja, għalik kull mezz isir leċitu saħasitra dak li tiżvoga b’mod vjolenti u tweġġa’ lil ta’ madwarek. Il-qalb ħelwa mhix dgħufija imma qawwa. Mela ’l quddiem b’tama.

Jekk int bil-ġuħ u l-għatx għas-sewwa, int ukoll hieni għax m’intix marbut mal-fatt li biex inti tfiq trid issir ġustizzja mill-għadu tiegħek. Forsi tixtieq tara lil min weġġgħak ibati, iħallas ta’ dak li għamillek, imma b’daqshekk ifisser li int imfejjaq mill-weġgħat tiegħek, mid-deni li sarlek? Il-ġustizzja fuq l-‘għadu’ hija dejjem garanzija ta’ fejqan interjuri? Forsi l-maħfra mhix għodda iktar qawwija għar-rikonċiljazzjoni? Mela ’l quddiem b’tama.

Jekk inti tħenn ifisser li inti ħieles mil-loġika li ‘kulħadd jieħu dak li ħaqqu’, il-ġustizzja retributtiva li umanament tagħmel sens, imma li l-Vanġelu jipperfezzjonaha permezz tal-kunċett tal-ħniena. Il-ħniena propju hija hekk għax min għandu bżonnha ma jisħoqqlux li jirċeviha. Kieku jistħoqqlu tiġi ġustizzja u mhux ħniena. Jekk inti tħenn ifisser ukoll li inti ħieles mil-loġika li Alla jħenn għall-ġusti biss, li jtella’ x-xemx u jibgħat ix-xita fuq it-tajbin biss. Jekk inti tħenn, allura ħieles mit-tentazzjoni li tagħlaq lil Alla ġo kaxxa u ġġiegħlu jaħdem biss fil-parametri li ħejjejtlu int. Mela ’l quddiem b’tama.

Jekk inti safi ħieles mil-loġika li tagħmel ilsir lil min tħobb, li flok tgħannaq, tifga. Ħieles mil-loġika li l-ewwel tara li int moqdi mbagħad tara l-bżonnijiet tal-oħrajn, jekk jibqa’ ħin u enerġija. Ħieles mil-loġika li tuża lill-oħrajn biex tissodisfa biss il-bżonnijiet tiegħek. Mela ’l quddiem b’tama.

Jekk iġġib il-paċi ħieles mil-loġika mqarrqa li d-dinja hija isbaħ bid-diviżjonijiet, piki, partiti u firdiet. Mela ’l quddiem b’tama.

Jekk inti ppersegwitat hieni għax ħieles mil-loġika li biex tkun kuntent trid dejjem issib lil xi ħadd idur warajk u jċapċaplek u jgħidlek prosit. Mela ’l quddiem b’tama.

Jekk inti hieni, inti ħieles u jekk inti ħieles, inti hieni. Jien għadni m’iniex. Intom, ma nafx. Imma ejja nitolbu biex verament inkunu ħielsa u hienja. Aħna ċerti li dak li beda din l-opra tajba fina ser iwassalha sat-tmien. Mela ’l quddiem b’tama.

Awguri għal ħajja hienja, imbierka, ħielsa… ma’ Ġesù Kristu. ’Il quddiem b’tama!

Jekk xi ħadd minnkom li qed jaqra xi darba għamel xi ftit studju taċ-ċinema jaf tajjeb li fil-maġġoranza tal-każi, film dejjem ikollu l-istess struttura: għandek sitwazzjoni inizjali ta’ paċi, jinqala’ konflitt, jiġi xi ħadd u jsolvi dak il-konflitt, u fl-aħħar sitwazzjoni finali fejn turi li l-kunflitt li nqala’ fil-bidu tal-istorja issa ġie solvut u kulħadd jista’ jerġa’ jibda jgawdi naqra paċi! Jekk nitkellmu fuq films drammatiċi, nafu li jkunu msejsa fuq stejjer vera, u li kapaċi wieħed jiltaqa’ magħhom fil-ħajja ta’ kuljum. Biex ma nkomplux intawlu, ħajjitna ħafna drabi tixbah ġrajja ta’ film: esperjenza ta’ paċi, imbagħad jinqala’ xi ħaġa tant li faċli ngħidu: ‘Dejjem irid jara x’jinqala’’, kif ukoll nieħdu r-ruħ b’ċirkustanzi oħra li jgħinuna nkomplu għaddejja anke meta s-sitwazzjoni tkun diffiċli.

Però, f’dan kollu jista’ jinbet sentiment li jkun xi jkun l-eżitu tal-istorja, f’għajnejna xorta tkun spiċċat ħażin. Dan is-sentiment, li faċli nesperjenzaw ħafna drabi huwa: il-qtigħ ta’ qalb! Storja ma tispiċċa qatt tajjeb jekk naslu naqtgħu qalbna. Sewwa jgħidu li l-qaddisin il-kbar li l-qtigħ tal-qalb hija l-iktar arma qawwija f’idejn ix-xitan. Normalment biex wieħed ma jaqtax qalbu, irid jisma’ aħbar sabiħa; jisma’ li din id-diffikultà, dan is-saram, dan l-inkwiet mhux għal dejjem. 

L-istess jiġri fil-Vanġelu. Il-poplu kien fi dlam għax arrestaw lill-profeta. Ġwanni minkejja li kien persuna xi ftit riġida żżejjed, kien ta’ konsolazzjoni għall-poplu, kien kapaċi jagħti dawl, direzzjoni, tant li ħafna kienu jmorru għandu jistaqsuh dwar kif għandhom jgħixu. Imma issa għalqulu ħalqu, u l-poplu tħawwad. Imma ġie xi ħadd ieħor, l-istess bħalu jxandar li s-Saltna tas-Smewwiet waslet. Daqshekk dlam għal darb’oħra. 

Jiġi u joqgħod idur il-Galilija kollha, dik il-Galilija li kulħadd kien iħares lejha bħala post baxx mgħammar minn nies baxxi. U hu jdur propju hemm: jgħallem fis-sinagogi, ixandar l-aħbar it-tajba u jfejjaq kull xorta ta’ mard. U dan ma jagħmlux waħdu. Jagħżel uħud biex miegħu jwettqu din il-missjoni. Missjoni li jduru fost in-nies, jgħallmuhom, ifejquhom u jagħtuhom aħbar sabiħa. 

Issa ġa għaddew elfejn sena minn dakinhar u dehru ħafna dixxipli tiegħu jduru man-nies jagħmlu l-ġid: jgħallmu, ifejqu u jxandru l-aħbar t-tajba. Kemm aħna midjunin mal-Imgħallem Ġesù! Kemm aħna midjunin mad-dixxipli tiegħu! Tul dawn l-elfejn sena, id-dixxipli tal-Imgħallem, minkejja d-dgħufija evitenti tagħhom, xi kultant anke kbira, għaddew mit-triqat tad-dinja jxandru l-Bxara t-Tajba. Kollox beda minn xatt il-baħar tal-Galilija u xterdu mad-dinja, għallmu, wettqu fil-fidi, bnew skejjel u sptarijiet, qerdu l-faqar, qerdu l-mard, assistew il-batut, għelbu ideoloġiji, bnew soċjetajiet, u bis-saħħa tas-salib tqanqlu mill-imħabba. Bosta drabi ġew ippersegwitati propju għax kienu viċin il-fqar. Dixxipli illustri ta’ Ġesù terrqu t-toroq tagħna jxandru l-Vanġelu, ifejqu kull xorta ta’ mard u dgħufija fost il-poplu. X’dejn għandna ma’ dawn in-nies li ma jżommux fuq saqajhom bix-xewqa biss li jidhru jew iħaxxnu bwiethom! Is-soċjetà jsalvawha l-qaddisin! 

U int? U jien? Indunajna li bħal Ġesù, bħal Pietru, bħal Indrì, Ġakbu u Ġwanni għandna l-missjoni li nduru l-ambjenti li ngħixu fihom, ngħallmu, inxandru aħbar sabiħa u bil-preżenza tagħna nfejqu kull xorta ta’ mard? 

Il-Mulej, li sejjaħ għal warajħ eluf u eluf ta’ dixxipli, minn dik l-ewwel sejħa fuq xatt il-baħar tal-Galilija, qed isejjaħ lilek ukoll.

Meta kont għadni lanqas għalaqt l-għoxrin, f’Malta kienet għamlet eklissi tax-xemx li kienet ser tkun tidher ħafna. It-televixin u r-radju tgħidx kemm kienu damu jxandru biex ħadd ma jħares direttament lejn ix-xemx għax dik setgħet tkun l-aħħar darba li wieħed jara x-xemx. Niftakar, jien u wieħed minn sħabi morna għand xi ħadd tal-welding biex nixtru biċċa ħġieġa simili li jużaw il-welders biex inkunu nistgħu naraw ix-xemx mingħajr ma nitilfu l-vista. Niftakar konna ddubbajna tnejn. Sieħbi kien isuq, jien kont għadni le. Jien kif tlajt fil-karozza, mill-ewwel qabbadt il-ħġieġa ma’ wiċċi biex nara l-imbierka eklissi għax bdejna nibżgħu li se tilħaq tispiċċa u lanqas ħaqq li nkunu xtrajna l-ħġieġ. Sieħbi għamel l-istess, u li kieku mhux għax il-Bambin kien magħna konna nifqgħu lil ta’ quddiemna. Għadni nisma’ l-ħoss tal-brejkijiet u nħoss l-iskoss li kont ħadt! Imma … bluhat ta’ meta tkun iżgħar.

Illum Ġwanni l-Battista hekk jiġrilu fil-Vanġelu: jara x-xemx! Innutaw kemm fil-Vanġelu hemm il-verb ‘ra’, jew xi kelma li toħroġ minnu. Ġwanni ra, u jrid li kulħadd jara. Jgħid hu stess: “Dan rajtu b’għajnejja, u għalhekk xhedt, ‘Dan hu l-Iben ta’ Alla’.” (Ġw 1, 34) 

Ġwanni jgħid li ma kienx jafu lill-Mulej. Nafu li meta tkellem fuqu, mingħajr ma kien għadu rah, penġieh iktar qisu xi terrorista milli ħaruf. Kien il-Mulej stess li ppurifikalu għajnejh, biex hekk fis-safa kollu seta’ jara min kien verament il-Mulej u jagħmel li oħrajn jarawh ukoll. 

Allura, fl-essenza tagħha l-ħajja nisranija hija ħarsa lejn Ġesù. Ħarsa twila, kontemplattiva li nara f’wiċċu il-wiċċ tal-Missier li jħobbni. Hija orjentazzjoni kontinwa. ‘Fuq Ġesù se jissammru l-għajnejn,’ jgħidilna wieħed mill-innijiet li nkantaw fl-adorazzjonijiet tagħna, wisq probabbli ispirat mill-Ittra lil-Lhud meta tgħid: “Inżommu għajnejna merfugħa lejn Ġesù, li minnu tibda u fih tintemm il-fidi tagħna.” (Ld:12:2) Hija l-istedina ta’ San Ġorġ Preca, li fil-ktieb tiegħu dwar il-kurċifiss bit-titlu Il-Ktieb il-Kbir jikteb: Itfgħu għajnejkom fuq l-Imgħallem Divin tagħkom. 

Biex nikkontemplaw lil Ġesù jrid ikollna ħarsa safja. Issa aħna ħafna drabi is-safa norbtuha biss ma’ ħwejjeġ ta’ natura sesswali. Nafu li ħafna drabi minn ħarsa mhux safja, jinbet ħsieb u minn ħsieb storja.  Għalkemm dan kollu huwa veru,  jekk nidħlu iktar fil-profondità tagħna nfusna nindunaw li fl-aħħar mill-aħħar, aħna ma nibqgħux safja mhux meta nħarsu lejn fejn ma kellniex inħarsu, imma meta l-‘oġġett’ li lejh inħarsu nagħmluh tagħna, meta fil-verità tagħna mhux. Allura jiġri li aħna ħafna drabi ma nkunux safja mhux biss f’dak li għandu x’jaqsam mal-ġisem imma ma ħafna sitwazzjonijiet li nagħmluhom tagħna meta tagħna mhumiex.

Ma jkollix ħarsa safja u ma jirnexxilix nara wiċċ Ġesù u nfiq kull darba li persuna, oġġett jew sitwazzjoni nagħmilha tiegħi, meta tiegħi mhijiex. Nispiċċa rrid immexxi jien; insalva s-sitwazzjoni jien; nippretendi minn nies ta’ madwari li jkunu u jġibu ruħhom eżattament kif nixtieqhom jien. Il-Mulej jippurifikali l-ħarsa kull darba li l-affarijiet ma jkunux eżattament kif qed narahom jien għax hemm nitgħallem li m’għandix kontroll fuq ħafna sitwazzjonijiet ta’ ħajti. Hemm ikolli nħares lejn Ġesù, u fis-sitwazzjonijiet l-iktar iebsa, ħarsti tiltaqa’ ma’ ħarstu. 

Tiftakru meta Pietru ħareġ mill-bitħa tal-qassis il-kbir, eżatt xħin kien għadu kif ċaħad lill-Imgħallem. Il-Mulej ħares lejh. Nimmaġina li ried jgħidlu: ‘Pruvajt issalva is-sitwazzjoni mingħajri, Piet, imma ma rnexxilekx!’ Fil-ħarsa ta’ Ġesù ma kienx hemm kundanna imma ħniena. 

Għalhekk nitolbu l-Mulej jagħtina ħarsa sajfa fuq ġrajjietna, fuq il-passat tagħna, fuq il-preżent u l-futur tagħna. Bil-grazzja tiegħu nistgħu naraw ħajjitna f’lenti differenti, fejn Ġesù jibda jidher fejn qabel ma kienx, u nneħħu darba għal dejjem li Alla tagħna huwa iktar terrorista milli ħaruf. 

Għalhekk: 

• Fil-passat tiegħi – ‘Jien wiċċek infittex, Mulej.’

• Fid-dnub tiegħi – ‘Jien wiċċek infittex, Mulej.’

• F’ħija jew oħti li jdejquni – ‘Jien wiċċek infittex, Mulej.’

• Fin-nies li għamluli l-ħsara – ‘Jien wiċċek infittex, Mulej.’

• Fl-għedewwa – ‘Jien wiċċek infittex, Mulej.’

• Fil-marid li nżur – ‘Jien wiċċek infittex, Mulej.’

• Fil-familja tiegħi – ‘Jien wiċċek infittex, Mulej.’

• Fil-komunità u l-Knisja – ‘Jien wiċċek infittex, Mulej.’

• Fid-deċiżjonijiet li nieħu – ‘Jien wiċċek infittex, Mulej.’

• Fil-futur tiegħi – ‘Jien wiċċek infittex, Mulej.’ 

• Fil-mard u l-mewt li jżuruni – ‘Jien wiċċek infittex, Mulej.’