All posts by : admin

Għadna kif smajna r-rakkont tal-passjoni. B’din is-solennità nibdew il-Ġimgħa Mqaddsa, il-ġimgħa li fiha nfakkru l-passjoni tal-Mulej. “Passjoni” hija l-kelma li ser nisimgħu ħafna f’dawn il-jiem. Tant laqtitni din il-kelma “passjoni” li mort infittixha fid-dizzjunarju. Bi stagħġib, f’dizzjunarju Taljan sibt 3 tifsiriet ta’ din il-kelma:

1. Interess qawwi għal xi ħaġa partikulari (bħal ngħidu aħna passjoni għall-arti).

2. Tbatija kbira.

3. Sentiment qawwi ħafna li jżomm lil persuna fi stat ta’ emozzjonijiet qawwija fejn tidħol l-imħabba (bħal meta ngħidu wieħed tkaxkar mill-passjoni).

Iktar bqajt mistagħġeb meta indunajt li dawn it-tliet tifsiriet isibu posthom fir-relazzjoni ta’ bejn Alla u l-bniedem.

L-ewwel sens fakkarni b’liema passjoni Alla ħalaq il-bniedem. Il-passjoni tal-artist li joħloq u jagħmel kapolavur. Nafu li l-artisti kollha jkunu appassjonati tal-opri li jkunu ħolqu. Huma tant jieħdu pjaċir meta joħolqu xi ħaġa ġdida li arahom jgħaddu ż-żmien jikkontemplawha. Forsi ma niftakrux b’liema passjoni Alla ħalaq l-univers u wisq iktar lill-bniedem? Forsi l-Bibbja ma tgħidilniex li għamel kollox tajjeb?

It-tieni tifsira wkoll għandha ħafna xi tgħid. Forsi aħna l-Maltin ma ngħidux qed nara l-passjoni meta nkunu qed inbatu? U x’ser inkunu qed nagħmlu din il-ġimgħa jekk mhux niftakru fi tbatijiet ħorox li għadda minnhom il-Mulej biex jurina li jħobbna bi mħabba kbira?

Irrid imma nieqaf l-iktar fuq it-tielet sens ta’ din il-kelma. Dan is-sentiment mhux ’il bogħod minn qlubna. Nafu x’iġifieri meta tiġġennen fuq xi ħadd. Dan huwa s-sentiment li aħna narawh fil-maħbubin, ħafna drabi fl-ewwel esperjenzi tal-imħabba tagħhom, fejn il-persuna ma tibqa’ tara xejn ħlief l-oġġett tal-imħabba tagħha. Huwa l-ġenn tal-imħabba biex ngħidu hekk. Huwa s-sentiment li jkaxkrek lejn min tħobb. U huwa propju dan li ser niċċelebraw matul din il-ġimgħa.

Hija din il-passjoni ta’ mħabba għalina li ġennet lil Ġesù jterraq il-Palestina jwassal messaġġ ta’ mħabba. Hija din il-passjoni li għamlet lil Ġesù ħabib tal-pubblikani u l-midinbin. Hija din il-passjoni li minn Alla għamlitu bniedem. Hija din il-passjoni li żammitu mwaħħal ma’ salib, fidil sal-aħħar qatra ta’ demmu. Baqa’ fidil dejjem għall-passjoni li kellu għal kull bniedem. Hija l-istess passjoni li ġegħlitu jgħajjat: “Alla hekk ħabb lid-dinja.” (Ġw 3, 16) Min ħaseb li seta’ jeqirdu semgħu jgħid: “Missier, aħfrilhom għax ma jafux x’inhuma jagħmlu.” (Lq 23, 34) Min nifdu b’lanza ntlaqat mill-istess passjoni u kellu jikkonkludi: “Dan tassew kien Bin Alla.” (Mk 15, 39)

Din hija l-passjoni li ssalva. Aħna ma salvatniex rieda kiesħa, imma mħabba taqbad. Meta jirnexxilna nilqgħu din l-imħabba mingħajr kundizzjonijiet u limiti, nibdew infiqu.

Fil-proċess ta’ fejqan jibda jkollna l-istess passjoni lejh li ħabbna b’passjoni u lejn id-dinja li ħalaq b’passjoni. Ma nibqgħux magħluqa fl-egoiżmi stupidi tagħna. Ma nibqgħux ilsiera ta’ affarijiet. Ma nibqgħux nimmaġinaw li l-ferħ marbut ma’ affarijiet li jtuni xi ħaġa, imma nibdew nindunaw li l-ferħ jiġi mill-passjoni ta’ mħabba lejn l-aħwa. Nibdew naħslulhom saqajhom! Nibdew naħfrulhom!

Hija l-istess passjoni li ġennet lill-qaddisin u lil kull min ħajtu ma żammhiex għalih, imma ta b’fidwa għal bosta. 

Fl-aħħar mill-aħħar kienet dik il-passjoni li ġiegħlet lil Kristu jidħak bil-mewt u jagħtiha tkaxkira. Nawguralkom li matul din il-Ġimgħa Mqaddsa tiskopru li Alla huwa appassjonat bil-ġenn tal-imħabba għalikom!

Lill-agħmi li ġie jara qalgħulu qalbu l-qassisin, u lil Lazzru riedu joqtluh flimkien ma’ Ġesù. Hekk jgħid il-Vanġelu. Barra minn hekk, Lazzru miskin, ma ġitux żewġ sal-aħħar għax kellu jgħaddi mill-esperjenza tal-mewt darbtejn. Battikata doppja. Fil-Vanġelu ma nsibux li Lazzru baqa’ ħaj għal dejjem, għax kieku għadu ħaj ser ikollna mondjali tal-iktar bniedem anzjan fid-dinja. Mela żgur li reġa’ miet! 

Toqogħdux tistagħġbu b’Lazzru, għeżież, għax anke jien u int mistiedna mmutu darbtejn. Żgur ser ngħaddu mill-mewt tal-ġisem, imma hemm mewt oħra li aħna mistiedna ngħaddu minnha. Hija l-mewt tal-bniedem il-qadim, il-bniedem tad-dnub. Hekk kif imut fina l-bniedem qadim, jitwieled fina l-bniedem il-ġdid. 

Għall-ewlenin insara dan il-punt kien ċar ħafna. Fil-Magħmudija, li normalment kienet issir fl-età adulta, il-katekumenu (dak li kien ikun ser jitgħammed) kien jinżel minn naħa waħda tal-battisteru (li kien ikun ħofra fl-art mimlija bl-ilma) jiġi mgħaddas tliet darbiet fl-ilma, u jerġa’ jitla’ min-naħa l-oħra tal-battisteru. Kif jitla’ kien jingħata l-libsa l-bajda bħala simbolu li issa sar ħolqien ġdid. 

Kif forsi tafu l-ewwel komunitajiet insara kienu jgħammdu fil-Velja tal-Għid il-Kbir u għall-magħmudija kien ikollhom preparazzjoni twila, ġieli anke sentejn. Fl-aħħar ħadd tar-Randan ta’ qabel il-magħmudija, kienu jirriflettu fuq il-Vanġelu tal-lum, u fuq dawk li qrajna fl-aħħar ħdud li għaddew; jiġifieri l-agħma mit-twelid u l-ġrajja tas-Samaritana. 

Il-mara Samaritana, l-agħma mit-twelid u Lazzru huma l-persunaġġi, li dawk li kienu ser jitgħammdu kienu mistiedna li jirrifletti fuqhom biex jagħmlu l-istess passaġġ li għamlu huma: mid-dlam għad-dawl, minn nuqqas ta’ verità għal verità sħiħa fi Kristu Ġesù, u mill-mewt għall-ħajja. Ġesù kien ikun imxandar lilhom bħala d-dawl tad-dinja, l-ilma li jaqta’ l-għatx u l-qawmien u l-ħajja. 

M’hemmx bilfors immorru wisq ’il bogħod għall-ewwel magħmudijiet fl-ewwel komunitajiet insara. Il-Velja li ser niċċelebraw nhar Sibt l-Għid għandha fiha dawn l-elementi kollha. Fil-bidu tagħha ser ngħaddu mid-dlam għad-dawl. Min-nofs il-komunità jgħaddi l-blandun mixgħul simbolu tad-dawl tad-dinja. Permezz tal-ilma mraxxax fuqna, u l-ilma tal-Magħmudija ser nerġgħu ntennu li minn kull min jemmen fil-Mulej Ġesù minnu joħorġu xmajjar ta’ ilma ħaj. Ser inkunu qed niċċelebraw il-qawmien tal-Mulej mill-imwiet u miegħu ser inqumu aħna wkoll. 

Il-Velja ta’ nhar is-Sibt, il-Knisja ssejħilha l-velja tal-velji. Fiha aħna mistiedna nġeddu l-impenn tagħna li nagħtu l-aħħar daqqa lill-mewt u nitwieldu bħala bnedmin ġodda. 

Forsi Lazzru kien żvinturat li miet darbtejn, imma aħna żgur li le. Meta fina jmut il-bniedem il-qadim fina jitwieled bniedem iktar ħieles. Bħall-agħma li ġie jara nibdew naraw b’mod differenti; bħall-mara Samaritana li għarfet il-verità fil-ħniena aħna wkoll nerġgħu nitwieldu għall-imħabba vera. Mhux ta’ b’xejn li nerġgħu nkantaw Hallelujah. Oops, mhux għalissa; għadna fir-randan. Tinkwetawx is-Sibt jasal ukoll. 

Naħseb li ġietu t-tentazzjoni jgħid: ‘Aħjar bqajt kif kont.’ Għax qabdu miegħu bil-kbir. Keċċewh mis-sinagoga u tertqulu qalbu bil-mistoqsijiet. Tgħid għaliex? Għax propju huma ma kinux qed jaraw.

Alla qed jagħmel għeġubijiet f’nofshom u huma ma jindunawx. Ma jaċċettawx li Alla jista’ jagħmel l-għeġubijiet għax ġa ffissawlu l-parametri ta’ fejn u kif għandu jaħdem.

Jafu ħafna iktar minn Alla, mingħalihom! Id-dixxipli jsaqsu min dineb. F’xi ħadd trid twaħħal! Il-Fariżej jgħidu lil Ġesù li ma kienx permess ifejjaq għax kien is-Sibt. Ġesù jaf li bosta drabi l-fissazzjoni fil-liġijiet u l-ossessjoni biex infittxu u nsibu ta’ min hu t-tort iċaħħduna milli naraw il-ħtiġijiet veri tal-bnedmin ħutna.

Fil-bidu tal-Vanġelu, San Ġwann jgħidilna li kien Ġesù li lemaħ lill-agħma minn twelidu. Kemm hu sabiħ dak il-mument li jilmħek, u hu jagħmel minn kollox biex int bil-mod tibda tilmaħ lilu. Il-grazzja tibda dejjem minnu, u tkompli magħna. Ġesù għamel il-parti tiegħu, u l-agħma min- naħa tiegħu għamel dak li seta’: mar jinħasel u ġie jara.

Ir-raġel minn twelidu ma kienx jara, imma qalbu kienet miftuħa. Mill-ewwel mar u għamel dak li qallu Ġesù. Ma qagħadx jirraġuna wisq. Il-Fariżej spiċċaw ma jarawx l-opra daqshekk sabiħa ta’ Alla, għax irraġunaw wisq. Tilfu l-gost kollu u pruvaw itellfuh lil dan li ġie jara, biex ma nsemmux li pruvaw itellfuh lill-ġenituri tiegħu u lil Ġesù nnifsu. X’ħasra! L-għeluq xi jġib!

Tant hu qalbu miftuħa dan ir-raġel li ġie jara li ma jiddejjaqx bil-mod il-mod jagħmel proċess biex ikompli jiċċara l-viżjoni tiegħu ta’ min hu Alla. Jibda billi jgħid: ‘Wieħed raġel jgħidulu Ġesù.’ Jimxi pass ieħor u jgħid: ‘Dak Profeta.’ Ikompli billi jistqarr li dan il-bniedem ġej minn Alla. Fl-aħħar jistqarr: ‘Nemmen, Mulej.’ L-istess ġralha l-mara li rriflettejna fuqha l-ġimgħa l-oħra: is-Samaritana. Għaliha Ġesù ma jibqax biss profeta, imma jsir Messija.

Dan huwa l-proċess li aħna mistiedna nagħmlu f’dan l-Għid. Ejjew inkomplu niskopru min hu Alla. Mhux biżżejjed nargumentaw fuq min hu. Ejjew nindunaw li Alla jħares lejna bi ħlewwa. Diġà lemaħna. Dak hu li ser nagħmlu dakinhar ta’ Sibt il-Għid. Ser inkomplu niskopru min hu dan id-dawl u xi jrid jagħmel magħna u għalina. Fil-bidu tal-velja, is-Sibt filgħaxija, ser nagħmlu ċ-ċelebrazzjoni tad-dawl. Ser nistqarru li l-Mulej, bil-blandun mixgħul huwa l-bidu u t-tmiem, l-Alfa u l-Omega. Tiegħu ż-żmien u l-eternità. Ser inkantaw li Kristu huwa d-dawl.

Kemm qed inħallih idawwalli ħajti? Kemm qed inħallih ibiddel id-dlam tiegħi f’dawl. Illum, dan l-Għid huwa l-okkażjoni li nħalli lill-Mulej jerġa’ jgħaddi f’ħajti. Ma naqtax qalbi jekk bħalissa nħossni ma narax. Hu jara. Lili lemaħni. Irid ibiddilni. L-Għid għoddu magħna. Ejjew ġa minn issa nħossu dak illi Alla jrid jagħmel magħna. Il-ġebla ta’ fuq il-qabar ser tittajjar minn fuq qalbna wkoll. “Stenbaħ int, li int rieqed, u qum mill-imwiet, ħa jiddi fuq Kristu!” (Ef 8, 14)

Kellha l-għatx. Marret biex tixrob imma spiċċat inħaslet. U ovvjament biex tinħasel kellha bżonn tinża’. Iva, neżgħet il-maskri kollha li ma kinux iħalluha tagħraf hi min hi. Għall-ewwel għamlet reżistenza. Ma riditx turi hi min hi. Min jaf, forsi beżgħet li tiġi ġġudikata, u allura quddiemu pruvat tinħeba. Kienet imdorrija tinħeba, u ma neskludux il-fatt li kienet tmur timla l-ilma f’nofsinhar biex ħadd ma jaraha, biex ħadd ma joqgħod izekzek fuqha u ħadd ma jiġġudikaha. Inzerta li hu wkoll kellu l-għatx. Kien nofshinar, u kien għajjien mill-mixi. Tiftakar, anke meta sallbuh kien l-istess ħin u anke hemm kellu l-għatx. Kellu l-għatx li jsalva, li jfejjaq, li jaħsel.

Malli jipprova jlaqqagħha mal-verità hi tipprova taħrablu u ġġib elf argument biex ma tħallihx jiltaqa’ magħha u jlaqqagħha mal-verità tagħha nfisha. L-ewwel iġġiblu argumenti kulturali, diviżjonijiet ta’ poplu, imma ma tasalx. Il-Mulej deċiż. Imbagħad tipprova targumenta b’mod teoloġiku. Issaqsih liema kien l-aħjar post fejn wieħed seta’ jadura lil Alla. Imma hu mhux l-interess tiegħu li joqgħod jargumenta fuq ħwejjeġ ’il barra minnha u għalhekk iwieġeb: “Fl-Ispirtu u l-Verità.” (Ġw 4, 23) Dik il-verità li minnha hi kienet qed tgħaddi ħajjitha taħrab. Ġesù, b’mistoqsijiet diretti u f’waqthom iwassalha tagħraf is-sewwa. Iwassalha tinduna li hi kienet tqatta’ ħajjitha tfittex l-imħabba u ma kienx qed jirnexxilha ssibha. 

Għalhekk jinsisti biex hi tmur issejjaħ lil żewġha, u hi għal darb’oħra tipprova ddur mal-lewża u twieġeb li ma kellhiex raġel. “Sewwa għedt, m’għandix żewġi. Int iżżewwiġt erba’ darbiet u dak li għandek mhuwiex tiegħek.” (Ġw 4, 18) Daqshekk ħabi! Tagħraf li ma’ dan m’hemmx ċajt. Dan bis-serjetà, tant li tasal tistqarr li kien profeta. U oħroġ il-għaġeb il-profeta ma jgħajjatx magħha, ma jċanfarhiex, ma jġegħelhiex tistħi. Fl-aħħar sabet lil xi ħadd li qalilha kulma għamlet mingħajr ma umiljaha. 

U ssir appostlu. Titlaq tiġri tħabbar u tgħid li ltaqgħet miegħu. Għaliha issa ma jibqax profeta, imma jsir il-Messija, dak li ħelisha.

U int? Għadek tibża’ tkun fil-verità? Għadek tibża’ tiltaqa’ miegħu għax taħseb li ser iġiegħlek tistħi? Agħmel int ukoll bħalha, bħall-mara Samaritana. Skopri lilek innifsek kif int, midneb, nieqes mill-verità sħiħa dwarek innifsek. Ħallih jurik il-verità. Ħallih iħobbok. Ħallih jeħilsek, Ħallih ifejqek. Ħallih inaddfek. Ġesù miegħek mhux ser jimxi skont dak li ħaqqek imma skont dak li għandek bżonn. In-nies bosta drabi ser jargumentaw fuqek skont dak li ħaqqek. Hekk drajna ngħidu li l-ġustizzja hi li kulħadd jieħu skont ma ħaqqu, u ngħiduha kif inhi, mhix idea ħażina. Imma Alla jmur lil hemm minnha. Jisboqha. Alla jimxi magħna skont dak li l-iktar għandna bżonn: il-ħniena. 

B’hekk Alla jippurifikana. Jagħtina ħarsa safja fuqna nfusna għax jgħallimna nħarsu lejna nfusna kif jarana Hu. Nitgħallmu nħarsu lejn il-ġewwieni tagħna b’ħarsa ta’ ħniena.

“Mulej, kemm hu sew li aħna hawn!” (Mt 17, 4) Kemm ilek ma tgħidha din il-frażi? Kemm ilek ma tgħid li fejn qiegħed tinsab tajjeb? Spiss jiġri f’ħajjitna li tant inkunu mtaqqlin b’dak li nkunu għaddejjin minnu li nsibuha diffiċli nistqarru li fil-ħajja baqa’ xi ħaġa sabiħa; xi ħaġa li għalija jiswa li tgħix u tmut.

Illum Ġesù qed jistedinna nikkontemplaw is-sbuħija tiegħu b’moħħna fis-salib. Innutaw naqra li l-ħbieb ta’ Ġesù jgħidu li huma ferħanin li jinsabu hemm, waqt li hu, ma’ Mosè u Elija kien qed jitkellem fuq “it-tmiem ta’ ħajtu li kellu jseħħ f’Ġerusalemm.” (Lq 9, 31) U aħna li ġejna wara, nafu kif kellu jkun it-tmiem ta’ ħajtu. Sbuħija u ferħ, salib u tbatija jitħawdu f’xulxin.

U x’inhi l-ħajja tan-nisrani jekk mhux din it-taħwida kollha, bejn salib u ferħ, sbuħija u niket? Kemm jien kapaċi ninduna li fil-ħajja mhux kollox imur żmerċ? Kemm jiġrili li f’mumenti diffiċli ma nibqa’ nara xejn? Kollox isir dlam u nibda nemmen li dak id-dlam ser jibqa’ għal dejjem. Anke jien, l-istess bħall-appostli nibża’ xħin nidħol fis-sħaba imma propju minn dik is-sħaba joħroġ il-leħen li jgħidli: “Dan hu Ibni l-għażiż, isimgħu lilu.” (Mk 9, 7)

Fil-mument li bħal donnu kollox ikun ġej ħażin, Alla jgħidli li huwa miegħi, li jaf minn xiex inkun għaddej. Forsi l-problemi ma jissolvewx, imma nibda narahom b’mod differenti. Għalija minflok kundanna jsiru mezz ta’ salvazzjoni. Nibda ftit ftit nifhem li Alla jaħdem kollox għall-ġid ta’ dawk li jħobbuh. Nibda nkun kapaċi ngħid, ‘Iva, kemm hu sew li qed hawn, minkejja li l-ħajja tiegħi ta’ ġenitur donnha falliet, l-istess ir-relazzjonijiet tiegħi, l-istess ix-xogħol pastorali tiegħi.’

Id-dixxipli ta’ Ġesù kkontemplawh fil-glorja, biex imbagħad ikunu kapaċi jikkontemplawh fuq is-salib. Ftit ta’ żmien wara, mhux iktar fuq il-muntanja Tabor, imma fuq l-għolja tal-Golgota, kienu mistiedna jiftakru f’dik il-glorja li kienet ġiet murija lilhom ftit qabel. Mhux kollha rnexxielhom, għax it-tbatija għandha ħabta tnessina s-sbuħija li nkunu kkontemplajna qabel tfaqqa’ s-sajjetta tal-uġigħ, tal-mard, tad-delużjoni. Imma l-istedina tibqa’ dejjem hemm, u magħha wkoll il-grazzja li tqawwi l-qalb għajjiena. 

Fil-persuna ta’ Ġesù msallab, l-appostli kienu msejħa jiftakru f’Ġesù li kienu ħarsu lejh fuq il-muntanja. Jien u int ukoll mistiedna naraw lill-Imgħallem tagħna f’min l-iktar donnu li ma jidhirx. Is-sbuħija ta’ Alla ma kinetx evidenti fuq is-salib, imma min kellu għajnejh miftuħa seta’ jilmaħ ħjiel tagħha; Alla mkisser, micħud u maqtul, imma li minnu tibqa’ ħierġa l-imħabba. Kemm aħna kapaċi naraw is-sbuħija tal-fqir, ta’ min idejjaqna, ta’ min mhux tal-klassi tagħna, ta’ min il-problemi emozzjonali tiegħu jgħejjuna u jaqtgħulna nifisna? Jirnexxili nara hemm ukoll xi forma ta’ sbuħija? 

Kif se jirnexxili naraha s-sbuħija fejn donnha ma tkunx hemm? Billi nisma’ lilu. Nisimgħu jgħidli li jien għażiż għalih, kif inhu għażiż għalih Ibnu. Jien tiegħu anke jekk ma jistħoqqlix. 

Mhux biss l-appostli kellhom bżonn jaraw lil Ġesù biex fil-mument tal-prova jagħmlu kuraġġ, imma anke l-Mulej kellu bżonn jisma’ mingħand il-Missier li hu kien għażiż, li kien maħbub, li kien l-għaxqa. Kienu dawn l-affermazzjonijiet tal-Missier li wasslu lil Ġesù sa fuq is-salib b’qalb qawwija. 

Jekk ma jirnexxilniex naraw is-sbuħija, ejjew almenu nisimgħu lill-Mulej jgħidilna, ‘Int maħbub’, ‘Int maħbuba’ u nemmnuha f’qalbna. 

Iebes dan il-kliem. Min jista’ jifhmu? Mulej, agħtina d-dehen.